Μυστικός Πράκτορας, Τιμημένος με το Βραβείο Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας του φετινού Φεστιβάλ Καννών (για τον εξαιρετικό Βάγκνερ Μούρα)
Ένα φεστιβάλ δεν είναι μόνο ταινίες. Είναι μνήμες, παρέες, σώματα στο σκοτάδι. Είναι η χαρά του πρώτου τίτλου όταν χαμηλώσουν τα φώτα. Και το χαμόγελο ή ο λυγμός πάνω στο the end, όταν αυτά ανάψουν. Είναι η στιγμή που πιστεύεις ότι για λίγο όλα μπορεί να αλλάξουν. Δυστυχώς, όμως, ένα φεστιβάλ είναι και προϋπολογισμοί και χρήματα. Και εκεί είναι που κάπου -καμιά φορά- χαλάει η μαγιά. Η επαφή. Ο αρχικός έρωτας.
Χτες, απόγευμα Τετάρτης, το 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, οι Νύχτες Πρεμιέρας, ανέβηκε θυμωμένο αλλά ζωντανό στη σκηνή για να παρουσιάσει το πρόγραμμα του - ή μάλλον ένα μέρος του, όπως διαπιστώσαμε. Γιατί φέτος έχει διαθέσιμο στην πληγωμένη τσέπη του μόνο το ένα τρίτο από τον περσινό προϋπολογισμό του. Όπως μας ανακοίνωσαν η εκτελεστική διευθύντρια του φεστιβάλ, Τατιάνα Παππά-Μπετροσιάν, και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Λουκάς Κατσίκας, στα τέλη Ιουνίου, κι ενώ τα περισσότερα προγράμματα ήταν στην τελική τους φάση, έγινε διακοπή της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ, χωρίς προειδοποίηση. Το πρόγραμμα, λοιπόν, φέτος θα είναι συρρικνωμένο, ασθενές, σίγουρα όμως -σε αντίθεση με τις όποιες προβλέψεις- θαυμαστό. «Η αβεβαιότητα και η ασυνέχεια θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο το μέγεθος και το κύρος, αλλά και την ύπαρξη ενός θεσμού» ξεκαθάρισε με έμφαση η κα Παππά-Μπετροσιάν.
Η συνέντευξη Τύπου στο Γαλλικό Ινστιτούτο είχε την πυκνότητα μιας εξομολόγησης. Θυμό για την απώλεια της χρηματοδότησης, πίστη ότι το σινεμά θα επιβιώσει, επιθυμία να μην σβήσει το φως που άναψε πριν από τριάντα ένα χρόνια. Μικρότερο πρόγραμμα- λιγότερες ταινίες, στο μισό, από πέρσι. Λιγότερα αφιερώματα- εκτός δυστυχώς το αγαπημένο slot με ταινίες μουσικής στον κινηματογράφο, εκτός και το τμήμα midnight. Περιορισμένες κάρτες- οι κάρτες ΑΜΕΑ και Ανέργων διατηρούνται, διαπιστεύσεις δεν θα εκδοθούν, ενώ προβλέπεται η έκδοση περιορισμένου αριθμού ειδικών καρτών διαρκείας 10 προβολών, στην τιμή των 80 ευρώ, με ξεχωριστά προνόμια.
Στις χαραμάδες αυτής της συρρίκνωσης, χωράει μια συγκίνηση μεγαλύτερη από κάθε νούμερο: ότι η τέχνη είναι εδώ, αλώβητη από τις μικροπολιτικές του κάθε υπουργείου. Ειδικά όταν ο ιδιωτικός τομέας, η δημοτική αρχή και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας (ΕΚΚΟΜΕΔ), συντρέχουν για να καλύψουν με πολύ κόπο αλλά και αποτελεσματικότητα τα ξαφνικά κενά του κράτους, που λογικά θα έπρεπε να είχε την φροντίδα ενός τέτοιου φεστιβάλ βασική του μέριμνα.
Σε ερώτηση που τέθηκε στον καλλιτεχνικό διευθυντή για το αν η ξεκάθαρη -από πέρσι- θέση του φεστιβάλ για τη γενοκτονία στη Γάζα και την εγκληματική στάση του κράτους του Ισραήλ συνετέλεσε ίσως στο να πάρουν τα πράγματα την αναπάντεχη αυτή τροπή, αυτός χαμογέλασε και επέλεξε να επαναλάβει τη σταθερή θέση του Φεστιβάλ για τη γενοκτονία όπως και να παρουσιάσει τις δύο ταινίες με θέμα την Παλαιστίνη που θα προβληθούν φέτος.
«Ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια. Είναι μέρος της ανθρώπινης υπόστασης. Είναι στοιχείο της ανθρώπινης συμβίωσης. Είναι η ταυτότητα, η φωνή και η ψυχή μιας κοινωνίας. Ο κινηματογράφος, ως κατεξοχήν συλλογική τέχνη, είναι ταυτόχρονα καθρέφτης και πυξίδα: μας βοηθά να κατανοούμε τον κόσμο, να μοιραζόμαστε εμπειρίες, να οραματιζόμαστε το μέλλον. Καλούμε την Πολιτεία να σταθεί στο ύψος αυτής της ευθύνης. Οι Νύχτες Πρεμιέρας δεν πρέπει να συρρικνωθούν. Πρέπει να ενισχυθούν, να αναπτυχθούν, να συνεχίσουν να εξελίσσονται και να προσφέρουν, όπως κάνουν αδιάλειπτα δράσεις υψηλής ποιότητας εδώ και τρεις δεκαετίες. Οι Νύχτες Πρεμιέρας είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας. Αν τις χάσουμε, χάνουμε κάτι βαθύτερο: τη συλλογική μας μνήμη και τη δύναμη να ονειρευόμαστε», θα πει η εκτελεστική διευθύντρια του Φεστιβάλ, προσθέτοντας την ελπίδα της πως την επόμενη χρονιά όλα θα είναι καλύτερα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η Αθήνα έχει ανάγκη αυτές τις Νύχτες. Το ξέρουμε. Το βλέπουμε κάθε χρόνο όταν οι μέρες πλησιάζουν και τα κινηματογραφικά φλερτ πλημμυρίζουν τους δρόμους. Όπως και οι συζητήσεις στα καφέ μετά την προβολή. Η Αθήνα έχει ανάγκη αυτές τις Νύχτες γιατί ενσαρκώνουν την ιδέα ότι ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά δικαίωμα.
Φέτος, οι Νύχτες Πρεμιέρας δεν είναι απλώς ένα φεστιβάλ. Είναι μια πράξη αντίστασης - όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό. Μια πεποίθηση πως το καλό πάντα νικά - όσο παλαιομοδίτικο κι αν ακούγεται κι αυτό. Και μια υπενθύμιση ότι το σινεμά, ακόμη κι όταν τραυματίζεται, συνεχίζει να μας γιατρεύει.
