Σε αυτόν τον βαρύ ουρανό των ημερών, που από το 2023 οι Καθαρές Δευτέρες φέρνουν τη σκοτεινά από τον καπνό των Τεμπών, αποφάσισα να (ξανα)πετάξω χαρταετό, αποτινάσσοντας από πάνω μου την ανελευθερία, την ενηλικίωση, το βάρος της γονεϊκότητας που συνοψίζεται στη φράση «τα κάνω όλα για τα παιδιά μου», τη σοβαροφάνεια, την ακινησία.
Θα τραβήξω για θάλασσα κατά Ζούμπερι μεριά μαζί με το ταίρι μου, αφήνοντας τους ξενυχτισμένους έφηβους να γκρινιάζουν πάνω από πίκλες και ταραμοσαλάτα. Θα φορτώσω στο πόρτ-μπαγκάζ έναν κοκκινοκίτρινο χαρταετό που πήρα από πλανόδιο Ρομά -έχουν τους καλύτερους- και θα αρπάξω ζεστή-ζεστή μια λαγάνα από τον φούρνο της γειτονιάς μου για να κόψω την άκρη της στην ώρα της πείνας. Κι εκεί, στο ξάναμμα του πετάγματος, ελπίζω να αλαφρύνω την ψυχή μου, νιώθοντας λίγη από την παιδική χαρά που έβαφε κόκκινα τα μάγουλα όταν ο πατέρας μου κατάφερνε να απογειώσει το πολύχρωμο πολύγωνο με την ουρά από εφημερίδες. Εγώ κοιτούσα.
Ένας «χαρταετός» που τον έλεγαν «τσερκένι»
Μια πολύ ωραία ιστορία για τους χαρταετούς μιας άλλης εποχής -και ενός άλλου σχήματος- ανήκει στον Κοσμά Πολίτη και είναι απόσπασμα από το μυθιστόρημά του Στου Χατζηφράγκου (1963), που ήρθε στα χέρια μου από τις εκδόσεις Εστία.
Στις σελίδες του, ο Πολίτης περιγράφει τις περιπέτειες μιας παρέας παιδιών στου Χατζηφράγκου, την περίφημη γειτονιά της Σμύρνης. Σας παραθέτω μερικές αράδες για να ταξιδέψετε σε μια άλλη εποχή, με όχημα έναν ιδιότυπο χαρταετό: το «τσερκένι»:
«Eίδες ποτέ σου πολιτεία να σηκώνεται ψηλά; Δεμένη από χιλιάδες σπάγγοι ν’ ανεβαίνει στα ουράνια; E, λοιπόν, ούτε είδες ούτε θα μεταδείς ένα τέτοιο θάμα. Aρχινούσανε την Kαθαρή Δευτέρα -ήτανε αντέτι- και συνέχεια την κάθε Kυριακή και σκόλη, ώσαμε των Bαγιών… Eκεί, ούλα ήταν λογαριασμένα με νου και γνώση, το κάθε σοκάκι δεμένο με τον ουρανό. Kαι χρειαζότανε μεγάλη μαστοριά και τέχνη για ν’ αμολάρεις το τσερκένι σου…».
Πετάει ο χαρταετός; Πετάει!
Τα σμυρνέικα τσερκένια δεν είχαν το σημερινό σχήμα, αλλά είχαν τη χάρη του χαρταετού με τη μεγάλη ουρά και την καλούμπα. Και είχαν και τα ίδια κόλπα, αυτά που πρέπει να θυμάται κανείς όταν αποφασίσει να πετάξει χαρταετό για χάρη του παιδιού του ή για τη δική του χαρά. (Εδώ η χαρά ταυτίζεται). Τι κάνουμε λοιπόν για να πάρει ύψος ο αετός μας;
Δεν τσιγκουνευόμαστε την καλούμπα, το σχοινί δηλαδή το οποίο με μαεστρία θα κουνάμε για να πάρει αέρα και να ψηλώσει ο χαρταετός, και μιας και η τέχνη της κατασκευής του χαρταετού έχει αφεθεί στην κινεζική αγορά ή στους Ρομά, εμείς προσθέτουμε λίγη ακόμη ουρά για να πούμε ότι βάλαμε το χεράκι μας στην κατασκευή και στα ζύγια και κάνουμε και λέμε και την ευχή: «πέτα ψηλά». (Μερικές φορές η ευχή μας φτάνει στα ουράνια, το σχοινί γλιστράει από το χέρι και ο χαρταετός μας μένει ελεύθερος μέχρι τελικής πτώσης).
Τέχνη για δύο
Το πέταγμα του χαρταετού είναι συνήθως μία οικογενειακή υπόθεση, με παιδιά που αδημονούν να δουν τον αετό τους να πετάει ψηλά και γονείς που κυριολεκτικά κλέβουν τη χαρά από τα βλαστάρια τους. Συνήθως τα παιδιά -ή ο πιο αδαής από το ντουέτο του πετάγματος- κρατάει τον χαρταετό πάνω από το κεφάλι και το αφήνει μόλις ο άλλος δώσει σήμα και τρέξει συγχρόνως προς τη σωστή κατεύθυνση, προκειμένου ο αέρας να απογειώσει τον χαρταετό. Στη συνέχεια, όλη η μαεστρία είναι στο «αμόλα καλούμπα». Επείγουσα κατάσταση η απώλεια ύψους του αετού. Τότε τραβάμε καλούμπα με τρόπο ώστε να πάρει πάλι αέρα ο χαρταετός μας.
Πήρες καιρό;
Μπορείς να πετάξεις χαρταετό με κρύο και οπωσδήποτε με αέρα, αλλά όχι με βροχή. Οπότε κρέμεσαι από τα χείλη των μετεωρολόγων, που συνήθως μπαίνουν στα χαρακώματα τέτοιες μέρες. Αποφασίζοντας να τραβήξω για τις ανατολικές ακτές της Αττικής, ζητάω προβλέψεις: δίνει ασθενή βροχή μετά τις πέντε το απόγευμα όταν θα έχει τελειώσει και η περιπέτεια του πετάγματος. Η πρόγνωση είναι παρόμοια για την πόλη της Αθήνας, όπου επίσης θα ρίξει λίγες σταγόνες το απόγευμα όταν όλοι θα τσουγκρίζουν στο τραπέζι λευκά κρασιά και απόψεις για τη βαριά επικαιρότητα των ημερών. Είπαμε: μετά το 2023 δεν υπάρχουν ξέγνοιαστες καθαροδευτέρες.
Αμόλα καλούμπα στον Αττικό ουρανό
Λόφος Φιλοπάππου: Το ύψωμα απ’ όπου παραδοσιακά απογειώνονται οι χαρταετοί των Αθηναίων με τη βοήθεια και του ομώνυμου Δήμου.
Εθνικός κήπος: Αστική απόδραση στον 15,5 εκταρίων κήπο, που μένει ανοιχτός για το κοινό από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου. Ιδανική λύση της τελευταίας στιγμής όταν λες: «του πέρασε ο πυρετός; Ε, ας πάμε μέχρι τον Κήπο».
Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι: Παρόλο που είναι από τα πιο πολυσύχναστα σημεία για το πέταγμα του χαρταετού, βρίσκεις πάντα λίγα τετραγωνικά για να απλώσεις την κουβέρτα του πικ-νικ και να ανοίξεις τα ταπεράκια με τα σαρακοστιανά.
Προφήτης Ηλίας, Ηλιούπολη: Ο Υμηττός έχει κι αυτός τη χάρη του και τα πεύκα του, που στο τέλος της ημέρας «στολίζονται» από άτυχους, εκτός πορείας χαρταετούς.
Δάσος Συγγρού, Μαρούσι: Κηφισιώτες και Μαρουσιώτες χαίρονται όλο το χρόνο περιπάτους μέσα στα εκατοντάδες στρέμματα πρασίνου, όπου συνυπάρχει το πευκοδάσος με ειδικά σχεδιασμένους χώρους άθλησης, τέχνης και γεωπονίας. Φίλη από τα βόρεια προάστια ισχυρίζεται ότι πετάνε τον χαρταετό τους στο Δάσος Συγγρού - το λέγαμε «Άλσος» μέχρι πρότινος.
Άλσος Εθνικής Τραπέζης, Φιλοθέη: Αν είσαι τυχερός/ή θα πετύχεις δρώμενα, όπως παραδοσιακούς χορούς. Αλλιώς καλοντυμένους σαραντάρηδες με φιλιπινέζες νταντάδες να κρατάνε τον χαρταετό του παιδιού τους.
Πλαζ Φρεαττύδας, Πειραιάς: Κούλουμα στο λιμάνι κάνουν οι Πειραιώτες. Για τους Αθηναίους μπορεί να γίνει μία ενδιαφέρουσα περιπέτεια να βρουν την παραλία Τερψιθέα.
Σούνιο: Ασφαλής προορισμός για κάθε γούστο: παραλίες και αρχαιολογικά μνημεία και ωραία ταβερνάκια με σαρακοστιανά.
Πεντέλη: Πού θα βρεις πιο υγιεινό αέρα για να εισπνεύσεις βαθιά καμαρώνοντας την πτήση του χαρταετού σου; Κι αν δεν σου πάει το βουνό, κατηφορίζεις προς Νέα Μάκρη και Μαραθώνα.
Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης»: Πετάς χαρταετό σε ένα καταφύγιο άγριας ζωής λίγα χιλιόμετρα από την Ομόνοια.
Άλσος του Μπαρουτάδικου: Ο Δήμος Αιγάλεω κάνει τα πάντα για να ευχαριστήσει τους δημότες του, που παίρνουν τον χαρταετό υπό μάλης ελπίζοντας στο βοριαδάκι.
Μην πας με το ρεύμα
Τέτοιες μέρες κάθε χρόνο η ανακοίνωση του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) κόβει λίγο από τον ενθουσιασμό μας, αλλά είναι για το καλό μας:
-Μην πετάτε το χαρταετό σας κοντά σε ηλεκτροφόρα καλώδια, καθώς υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ηλεκτροπληξίας για εσάς και διακοπής της παροχής ρεύματος στη γύρω περιοχή.
-Αν σας μπλεχτεί στα καλώδια, τότε για την ασφάλειά σας μην επιχειρήσετε να τον απελευθερώσετε τραβώντας τον σπάγκο ή χρησιμοποιώντας άλλα αντικείμενα, ακόμη και ξύλινα.
-Μην προσπαθήσετε να αναρριχηθείτε σε στύλους διανομής ηλεκτρικού ρεύματος ή ηλεκτροφωτισμού, ούτε και σε σημεία που βρίσκονται κοντά σε ηλεκτροφόρα καλώδια.
Σε κάθε περίπτωση που χρειάζεστε βοήθεια ειδοποιείστε τις βλάβες του ΔΕΔΔΗΕ μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 800 400 4000 ή μέσω της εφαρμογής κινητού MyDEDDIEApp.
