Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η μουσική, ούτε μόνο ο Light και το τραγούδι "Polo". Είναι το ποιοι την πουλάνε, σε ποιον και γιατί. Θυμάμαι πώς είναι να σε κοιτάνε σαν σκουπίδι γιατί δεν έχεις λεφτά, πώς είναι να νιώθεις ότι δεν υπάρχει μέλλον, ότι σε έχουν ξεγράψει προτού καν ανοίξεις το στόμα σου. Αλλά τότε είχαμε το punk. Το είχαμε για να ουρλιάζουμε πίσω στους γονείς μας, στους δασκάλους, στους μπάτσους, στο κράτος που μας κορόιδευε κατάμουτρα. Το punk δεν ήταν για να πουλήσει ακριβά ρολόγια. Ήταν η εκτόνωσή μας για να ζήσουμε λίγο ακόμη χωρίς να τρελαθούμε. Και φυσικά δεν το χρηματοδοτούσαν διάσημα brands.
Σήμερα λοιπόν οι πιτσιρικάδες έχουν την τραπ. Όχι σαν λύτρωση ή σαν κραυγή, αλλά σαν καρκίνο που καμουφλάρει το μίσος ως μαγκιά, την τοξικότητα ως στάτους και τον σεξισμό ως επίτευγμα. Ο Light -Χρήστος Ιωαννίδης για τα ληξιαρχικά- δεν είναι ούτε ο πρώτος, ούτε ο μόνος. Στο τραγούδι “POLO” ραπάρει:
«Σε ειδικό σχολείο πηγαίνει,
σκάμε καθυστερημένοι όμως με περιμένει
Τρώει το καυλί μου σαν καθυστερημένη,
είναι στερημένη, απεγνωσμένη
Την πήγε στο Παρίσι 5 μέρες και την δέρνει».
Το διαβάζεις και κάπως χτυπάει το νεύρο σου τικ-τικ στους κροτάφους, έτοιμο να κάνει μπαμ. Όχι μόνο γιατί είναι αισχρό, αλλά γιατί ξέρεις ότι αυτός ο στίχος έχει ήδη γίνει caption σε story 14χρονου, έχει ήδη τραγουδηθεί σε κάποιο προαύλιο και έχει γίνει όπλο στα χέρια του σχολικού νταή, απέναντι σε ένα παιδί με αυτισμό. Ο Light το βαφτίζει flow αλλά στην πραγματικότητα με αυτόν τον τρόπο τροφοδοτεί τον αληθινό φασισμό της καθημερινής ζωής, εκεί που δεν υπάρχουν κάμερες.
Ό,τι πιο άρρωστο έχει η κοινωνία, το αποστάζουν οι πολυεθνικές σε beat με autotune και το ταΐζουν καθημερινά στα παιδιά. Και μετά λένε ότι αυτό είναι "τέχνη". «Δεν καταλαβαίνετε εσείς, είστε ηλίθιοι, δεν έχετε βγάλει δημοτικό. Αυτή είναι τέχνη, οι στίχοι είναι για το flow. Δεν κατανοείτε το κείμενο. Κάποια δέρνει αλλά όχι αυτή που νομίζετε». Άλλα λόγια να μισιόμαστε δηλαδή και αλήθεια… ποιο φλόου ρε φλόουρε; Γιατί αν το πιάσουμε και από ψυχολογική βάση, είμαι σίγουρη ότι θα βρούμε πολλές αδυναμίες, ανασφάλειες και συναισθηματικές πληγές από κάτω, οπότε τόση μαγκιά και σκληράδα, εμένα προσωπικά καθόλου δεν με ξεγελά.
Φυσικά και η Εταιρεία Προστασίας Ατόμων με Αυτισμό Καστοριάς αντέδρασε σκεπτόμενη τα ίδια ακριβώς, καταγγέλλοντας τον μισαναπηρικό λόγο και φωτίζοντας το ταξικό και πολιτισμικό υπόβαθρο αυτής της σήψης. Το πώς κάποιος που βίωσε ο ίδιος ρατσισμό, γίνεται τελικά ο ίδιος φερέφωνο ρατσισμού και το πώς η κοινωνία σού λέει "αν θες να τη βγάλεις καθαρή, βρες έναν πιο αδύναμο να χτυπήσεις" και εσύ το κάνεις.
Ανάμεσα σε άλλα η καταγγελία αναφέρει: «Η χρήση της αναπηρίας ως εργαλείο χλευασμού και ταυτόχρονα ως αντικείμενο σεξουαλικής υποτίμησης δεν είναι αποδεκτή. Πρόκειται για λόγο που τροφοδοτεί τη βία, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τον σχολικό εκφοβισμό. Είσαι ο Χρήστος από τις Συκιές; Είναι ο πατέρας σου ένας "Γιωρίκας" που παντρεύτηκε μια "μαύρη"; Θες να βγεις από το επίκεντρο της ρατσιστικής προσοχής της γειτονιάς και του σχολείου σου; Εύκολο. Πάντα θα υπάρχει ο ανάπηρος. Και αν σου τύχει κανένας ζόρικος που αντιδρά, π.χ. τυφλός, κωφός, κινητικά ανάπηρος, πάλι υπάρχει λύση. Παρατάς αυτόν και πιάνεις τον νοητικά ανάπηρο, ο οποίος αδυνατεί να προστατεύσει τον εαυτό του. Για τα παιδιά που φοιτούν σε ειδικά ή γενικά σχολεία, τέτοιου είδους περιεχόμενο δεν είναι απλώς προσβλητικό – είναι ΑΠΕΙΛΗ»!
Αφού πρώτα χαρακτήρισε όσους του την είπαν “ηλίθιους”, μόλις κατάλαβε ότι θα αρχίσουν να σκάνε βροχή οι καταγγελίες, ο Light είπε να το γυρίσει, ζητώντας συγγνώμη από όσους προσέβαλε και πλήγωσε, ενώ παράλληλα ανέλαβε την πλήρη ευθύνη για την συμπερίληψη των στίχων στο τραγούδι: «Κάνω αυτό το βίντεο απευθυνόμενος στα άτομα με αναπηρίες. Δεν θέλω να υπεκφύγω και να προσπαθήσω να ρίξω ευθύνες δεξιά και αριστερά. Όλη η ευθύνη γι’ αυτόν τον στίχο που έθιξε και πλήγωσε τόσους ανθρώπους είναι απολύτως δική μου. Σε καμία περίπτωση ο σκοπός μου δεν ήταν να πληγώσω ούτε να θίξω άτομα με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες. Προς όλα τα άτομα που ανήκουν στην κοινότητα των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, προς τους συγγενείς τους, τους φίλους τους αλλά και τους ανθρώπους που έχουν μια παραπάνω ενσυναίσθηση και ευαισθησίες από εμένα, ζητάω σαν Light μια ειλικρινή συγγνώμη. Δυστυχώς ο χρόνος δεν μπορεί να γυρίσει πίσω, δεν μπορώ να πάρω πίσω κάτι που ήδη έχω πει. Είπα κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ προσβλητικό που στεναχώρησε και πλήγωσε μια ομάδα ανθρώπων που δεν είχα κανένα σκοπό να πληγώσω. Θα πάρω πάνω μου την ευθύνη των πράξεων μου. Δεν συνειδητοποίησα πόσο προσβλητικό ήταν. Προφανώς θα αλλάξω τους στίχους. Συγγνώμη χωρίς κίνηση για επανόρθωση δεν υφίσταται».
Σ’ ένα ειλικρινές και -κυρίως- υγιές σύστημα, αυτό το τραγούδι θα είχε καεί πριν κυκλοφορήσει. Όχι με λογοκρισία, αλλά με ντροπή. Θα είχαν αποχωρήσει οι συνεργάτες, οι πλατφόρμες, οι παραγωγοί. Θα είχε σηκωθεί η μουσική κοινότητα και θα έλεγε “όχι άλλο”. Αντί γι’ αυτό, το κομμάτι παίζει κανονικά στο Spotify και το YouTube. Και το κοινό σχολιάζει: “Χαχα, τι είπε ρε ο άρχοντας”.
Δεν φταίει μόνο ο Light. Φταίει όλο το σύστημα που τον πλάσαρε. Οι δισκογραφικές που βλέπουν μόνο streams και όχι συνέπειες. Τα media που κάνουν copy-paste τις ανακοινώσεις του και του δίνουν βήμα να μιλήσει “για τον ρατσισμό που βίωσε”. Φταίμε κι εμείς, που αφήνουμε τα παιδιά μας να μεγαλώνουν με την ιδέα ότι “η γυναίκα είναι αντικείμενο”, “ο ανάπηρος είναι αστείο” και “η βία είναι αγάπη με άλλο όνομα”. Και τι να την κάνεις μετά τη "συγγνώμη";
Πώς φτάσαμε από το “God Save the Queen” στο “Την πήγε στο Παρίσι και τη δέρνει”; Από τον Joe Strummer στον Light; Γιατί τότε υπήρχαν ανεξάρτητα label με κουλτούρα και αξίες. Υπήρχαν άνθρωποι που έβγαζαν κασέτες και φανζίν για να ακουστεί μια φωνή που δε χωρούσε στην τηλεόραση. Σήμερα έχουμε streamings, TikTok και διαφημιστές που λένε “δώσε τους κάτι ακραίο να γίνει viral”. Όχι κάτι έντιμο ή κάτι ανθρώπινο. “Δώσε κάτι ακραίο, κάτι τοξικό, κάτι που πουλάει”.
Και για όποιον τολμήσει να πει ότι “έλα μωρέ, έτσι είναι η τραπ, αυτά ακούνε τα παιδιά σήμερα”, ας θυμηθούμε τι άκουγαν οι νέοι κάποτε όταν δεν υπήρχε ακόμα το TikTok να ορίζει τι είναι cool. Οι Dead Kennedys στο “Kill the Poor” έλεγαν: “Αποτελεσματικότητα και πρόοδος ξανά δικές μας, τώρα που έχουμε τη νετρονική βόμβα. Είναι ωραία, γρήγορη, καθαρή και κάνει τη δουλειά. Τέλος στους περιττούς εχθρούς -χωρίς να μειωθεί η αξία των ακινήτων. Ο πόλεμος δεν έχει νόημα, αλλά στο εσωτερικό έχει τέλειο νόημα… Ο ήλιος λάμπει σε μια ολοκαίνουργια μέρα, δεν υπάρχουν πια φόροι για πρόνοια να πληρωθούν, οι αντιαισθητικές παραγκουπόλεις έγιναν φως που αναβοσβήνει. Εκατομμύρια άνεργοι εξαφανίστηκαν. Επιτέλους, έχουμε περισσότερο χώρο για να παίξουμε. Όλα τα συστήματα έτοιμα -να σκοτώσουμε τους φτωχούς απόψε”.
Οι The Clash έγραφαν για την πείνα, τις πόλεις που βράζουν από ταξική καταπίεση, τους δρόμους που μυρίζουν εξεγερμένο καλοκαίρι. Ο Δημήτρης Πουλικάκος τραγουδούσε για το “ορθό το πέος” στο τραγούδι “Μοδέρνος Βίος” για να σατιρίσει την αποξένωση, την καταναλωτική μανία και τις ψευδαισθήσεις ευημερίας της σύγχρονης ζωής, αποκαλύπτοντας με χιούμορ τις αντιφάσεις και τις ματαιότητες της καθημερινότητας. Οι Panx Romana έβαζαν φωτιά στα μικροαστικά όνειρα με στιχάρες που δεν γλυκαίνουν το αυτί αλλά σου κάνουν εγκεφαλικό restart. Αυτά τα κομμάτια μιλούσαν για κάτι. Για αλήθειες που δεν χωρούσαν στα δελτία ειδήσεων. Για το σύστημα, την κοινωνική βία, τον εαυτό τους που έλιωνε μέσα σε ένα κόσμο άδικο. Και τα φώναζαν με οργή, όχι για να κάνουν views — αλλά γιατί έβραζε το αίμα τους.
Σήμερα, βλέπεις τον Light και τη στρατιά από “αγόρια της διπλανής πόρτας” που δεν έζησαν ποτέ στέρηση, να παριστάνουν τους gangster, να εξευτελίζουν γυναίκες, αναπήρους, οποιονδήποτε δεν ταιριάζει στην παρωχημένη πατριαρχική φαντασίωση που πουλάνε. Δεν τραγουδούν ενάντια στην εξουσία, το παίζουν εξουσία με μπιτάκια και σεξισμό.
Αντί λοιπόν να ακολουθούμε όλο αυτό το άρρωστο σύστημα ας φροντίσουμε λίγο για την αντιρατσιστική παιδεία, τη συμπερίληψη, την καλλιέργεια της ευαισθησίας. Δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει η νεολαία αυτής της νοοτροπίας τη νοοτροπία της, όταν κάποιος επικυρώνει την κοινωνική παθογένεια και το μίσος.
Και μη γελιόμαστε, δεν προστατεύουμε την ελευθερία του λόγου δείχνοντας ανοχή σε τέτοιους στίχους, απλώς δίνουμε άδεια σε κάθε σεξιστή θύτη να ντύνεται καλλιτέχνης και σε κάθε μίσος να βαφτίζεται στάτους. Σήμερα είναι τα παιδιά με αυτισμό, χθες ήταν οι γυναίκες, και αύριο; Μήπως εσύ;
