Εδώ και δεκαετίες, βουνά πλαστικών αποβλήτων συσσωρεύονται στις θάλασσες και ακτές μας. Το 85% των σκουπιδιών που συλλέγονται στις παραλίες είναι πλαστικά και είναι σχεδόν σίγουρο ότι αν συνεχίσουμε να τα διαχειριζόμαστε με τον ίδιο τρόπο, το 2050 θα τρώμε και θα αναπνέουμε μικροπλαστικά, ενώ θα κολυμπάμε σε πλαστικές θάλασσες.
Με μία απόφαση μεγάλης σημασίας, που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους των πλαστικών μιας χρήσης στις χώρες της Ε.Ε., στις 24 Οκτωβρίου 2018, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξε με μεγάλη πλειοψηφία στην απαγόρευση ορισμένων ιδιαίτερα προβληματικών προϊόντων, όπως καλαμάκια, μπατονέτες, πλαστικά πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπίρουνα, συσκευασίες φαγητού από διογκωμένο πολυστυρένιο. Περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Rethink Plastic την απόφαση αυτή, που είναι δεσμευτική στην εφαρμογή της για όλα τα κράτη μέλη από το 2021.
Τα σημερινά δεδομένα είναι καταιγιστικά
- Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών έχει σημειώσει ραγδαία αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες και αναμένεται να ακολουθήσει την ίδια αυξητική πορεία τις επόμενες. Από το 1960 ως σήμερα έχει εικοσαπλασιαστεί, φτάνοντας τους 322 εκ. τόνους το 2015. Σε είκοσι χρόνια αναμένεται να διπλασιαστεί εκ νέου.
- Κάθε χρόνο στην Ευρώπη παράγονται 25,8 εκατ. τόνοι πλαστικών αποβλήτων, ενώ περίπου το 60% είναι πλαστικές συσκευασίες. Από αυτά, λιγότερα από 30% ανακυκλώνονται, περίπου 31% θάβονται σε ΧΥΤ και 39% καίγονται σε μονάδες καύσης απορριμμάτων (η ταφή τους μειώνεται με τα χρόνια αλλά αυξάνεται η καύση και όχι η ανακύκλωση).
- Σύμφωνα με υπολογισμούς, περίπου 95% της αξίας των πλαστικών συσκευασιών, που κοστολογείται σε 70-100 δισ. ευρώ ανά έτος, χάνεται μετά από ένα σύντομο κύκλο ζωής.
- Η ζήτηση για ανακυκλωμένο πλαστικό στην Ευρώπη κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, γύρω στο 6% της συνολικής ζήτησης για πλαστικές πρώτες ύλες. Η αξία των δευτερογενών πλαστικών καθώς και οι επενδύσεις σε μονάδες ανακύκλωσης πλαστικών είναι σήμερα πολύ χαμηλές.
- Η έλλειψη κυκλικής παραγωγής και χρήσης των πλαστικών επιταχύνει την κλιματική αλλαγή λόγω αυξημένων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Υπολογίζεται ότι περίπου 400 εκατ. τόνοι CO2 παράγονται κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, εξαιτίας της παραγωγής και καύσης πλαστικών. Αν ανακυκλώναμε το σύνολο των πλαστικών αποβλήτων θα εξοικονομούσαμε 3,5 δισ. βαρέλια αργού πετρελαίου.
- Σε παγκόσμια κλίμακα, έως το 4% της παραγωγής πλαστικών, δηλαδή 13 εκατ. τόνοι, καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο – μια τεράστια επιβάρυνση για τα θαλάσσια οικοσυστήματα! Το κόστος της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά ανέρχεται σε 8 δισ. δολάρια κάθε χρόνο.
- Στην Ευρώπη αντίστοιχα, τα πλαστικά απόβλητα που καταλήγουν στις θάλασσες είναι 150.000-500.000 τόνοι ετησίως. Πολλά από αυτά ρυπαίνουν ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα όπως η Μεσόγειος. Η οικονομική ζημιά στην αλιεία είναι της τάξης του 1% των συνολικών εσόδων της.
- To 85% των σκουπιδιών που συλλέγονται σε θάλασσες και ακτές είναι πλαστικά – συνήθως μιας χρήσης, όπως πλαστικές σακούλες, πλαστικά κύπελλα, καπάκια, καλαμάκια, πλαστικά ποτήρια και πιάτα. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα μικροπλαστικά (θραύσματα διαμέτρου μικρότερης από 5 mm), εξαιτίας της περιβαλλοντικής επικινδυνότητάς τους: τα μικροπλαστικά καταναλώνονται από θαλάσσια είδη και μέσω της τροφικής αλυσίδας καταλήγουν στο πιάτο μας, ενώ ανιχνεύονται πλέον και στο πόσιμο νερό καθώς και στην ατμόσφαιρα, με απροσδιόριστες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Πρόσφατη μελέτη αναφέρει ότι μικροπλαστικά ανιχνεύονται πλέον και στον άνθρωπο.
- Στην Ευρώπη, 75.000 έως 300.000 τόνοι μικροπλαστικών καταλήγουν στο περιβάλλον κάθε χρόνο.
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στην αλλαγή πολιτικής για τα πλαστικά, αν θέλουμε να προστατέψουμε την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα – ιδιαίτερα τα πιο ευάλωτα στην πλαστική ρύπανση. Η αλλαγή πολιτικής δεν είναι μόνο επωφελής για το περιβάλλον, αλλά θα φέρει σημαντικά κέρδη στο πεδίο της οικονομίας και ανάπτυξης.
Διάβασε όλο το άρθρο στο inside story (https://bit.ly/2qvdKqc).
Το inside story είναι το πρώτο συνδρομητικό–ενημερωτικό site χωρίς διαφημίσεις στην Ελλάδα. Ανεξάρτητο αποκαλυπτικό με οικονομική αυτοτέλεια και διαφάνεια.
Ειδικά για τους αναγνώστες της Popaganda: Γνώρισε το inside story για ένα μήνα δωρεάν, βάζοντας τον κωδικό κουπονιού popaganda στην http://bit.ly/2hKhNL9
