Εκσκαφείς εργάζονται για την αποκατάσταση μιας περιοχής τυρφώνων στο Whiteworks, στο Ντάρτμουρ της Βρετανίας, 26 Μαρτίου 2025.
Όταν σκέφτεστε τύρφη, έλη ή βάλτους, τι σας έρχεται στο μυαλό; Ίσως υγρασία, λάσπη, άσχημη μυρωδιά, άμορφα επίπεδα τοπία, πιο σπάνια ίσως να σκεφτείτε και την άγρια φύση, ανέγγιχτα περιβάλλοντα και απομονωμένα.
Μεγάλο μέρος του εδάφους της Βρετανίας αποτελείται από τυρφώνες, είναι δηλαδή καλυμμένο από τύρφη. Η τύρφη είναι ένας τύπος εδάφους που σχηματίζεται από νεκρή και μερικώς αποσυντιθεμένη βλάστηση σε συνθήκες υφαλμύρωσης, είναι τα βρύα και οι λειχήνες, είναι κρυμμένα οργανικά στοιχεία, τα οποία κρατούν το νερό στο έδαφος και αποθηκεύουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.
Οι υγιείς τυρφώνες της Βρετανίας φιλοξενούν πληθώρα συναρπαστικών φυτών, όπως βαμβακόχορτα και σαρκοφάγα ηλιοτρόπια. Φιλοξενούν επίσης απειλούμενα πουλιά και υποστηρίζουν διάφορα είδη άγριας ζωής, όπως λιβελούλες, βατράχια και σκαθάρια.
Το βραχώδες σύμπλεγμα Little Mis Tor δεσπόζει στο τοπίο του Ντάρτμουρ της Βρετανίας.
Το νερό συγκεντρώνεται σε περιοχή με τύρφη στο Ντάρτμουρ, Βρετανία, 25 Μαρτίου 2025.
Από τους ρωμαϊκούς χρόνους, στη Βρετανία η τύρφη χρησιμοποιήθηκε ως καύσιμο και ως λίπασμα για γεωργική χρήση. Στη νοτιοδυτική Αγγλία, όπως στους τυρφώνες του Ντάρτμουρ, οι άνθρωποι αποψίλωσαν μεγάλες εκτάσεις τύρφης σε μεγάλη κλίμακα για οικονομικό όφελος, ενώ σκάβοντας μακριές ρεματιές μείωσαν τον υδροφόρο ορίζοντα και κατέστρεψαν και την υπόλοιπη τύρφη. Η πρακτική αυτή έγινε συστηματική μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Σήμερα, η κυβέρνηση της Βρετανίας στοχεύει στην σταδιακή κατάργηση της χρήσης τύρφης, τουλάχιστον ως λίπασμα κηπουρικής, έως το 2030.
Ένα ημιάγριο πόνι σε έναν τυρφώνα του Ντάρτμουρ.
Δείγματα βρύων Sphagnum σε μια περιοχή τυρφώνων στο Whiteworks στο Ντάρτμουρ της Βρετανίας.
Βρύα και λειχήνες αναπτύσσονται στα δέντρα στο δάσος Wistman's Wood, ένα από τα τελευταία εναπομείναντα αρχαία τροπικά δάση εύκρατης ζώνης της Βρετανίας στο Two Bridges.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως, οι τυρφώνες και τα έλη αποθηκεύουν διπλάσιο άνθρακα από ό,τι όλα τα δάση του κόσμου μαζί. Ωστόσο όταν διαταράσσονται και ξηραίνονται, αυτές οι πολύτιμες για τη ζωή στη Γη αποθήκες μπαίνουν σε αντίθετη λειτουργία, απελευθερώνοντας άνθρακα και άλλα αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, γεγονός που συντελεί στη αύξηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η Justine Reed από τη South West Water σημειώνει: «Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η υγεία των τυρφώνων λειτουργεί σαν καναρίνι σε ανθρακωρυχείο (αν αυτό πεθάνει, είναι σημάδι ότι ο αέρας είναι δηλητηριασμένος). Όταν αυτό το οικοσύστημα οδηγείται στην εξόντωση, τότε σημαίνει ότι θα ακολουθήσει μια μεγάλης κλίμακας περιβαλλοντική καταστροφή. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού και δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε τα πράγματα να χειροτερέψουν».
Εκσκαφέας δουλεύει για την αποκατάσταση μιας περιοχής τυρφώνων στην περιοχή του Ντάρτμουρ.
Ο ποταμός West Dart που διασχίζει το Ντάρτμουρ.
Μια εικόνα από drone δείχνει τον πέτρινο κύκλο Fernworthy, μνημείο της Εποχής του Χαλκού.
Ο πέτρινος κύκλος Fernworthy από την Εποχή του Χαλκού, στο Ντάρτμουρ.
Η αποκατάσταση των τυρφώνων είναι κλειδί για την αντιμετώπιση της κλιματικής και οικολογικής κρίσης. Ουσιαστικά, περιλαμβάνει την απόφραξη των ρεμάτων διάβρωσης και των καναλιών αποστράγγισης, αυξάνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα και επιτυγχάνοντας την αναγέννηση της τύρφης. Τα φυτά που σχηματίζουν τύρφη, όπως τα βρύα sphagnum, θα μπορούν να αποικίσουν εκ νέου τις αποκατεστημένες περιοχές βοηθώντας την τύρφη να αποθηκεύσει περισσότερο νερό και άνθρακα.
Κορμοί δέντρων όπου αναπτύσσονται βρύα, στο Wistman's Wood, ένα από τα τελευταία εναπομείναντα αρχαία δάση εύκρατης ζώνης της Βρετανίας στο Two Bridges.
Η South West Peatland Partnership εργάζεται για την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων τυρφώνων σε μεγάλες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου. Πρόκειται για μια συνεργασία μεταξύ τοπικών και περιφερειακών κυβερνητικών υπηρεσιών, μη κυβερνητικών οργανώσεων, επιχειρήσεων, ιδιοκτητών γης, κοινών ιδιοκτητών και αγροτών. Με ιδιωτικά κεφάλαια, δωρεές και κρατικές επιδοτήσεις, συνεργάζονται σε όλη τη νοτιοδυτική πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου για να μειώσουν την περαιτέρω υποβάθμιση των τυρφώνων και να αποκαταστήσουν τους ήδη κατεστραμένους.
Ένα καταφύγιο για την άγρια ζωή σχηματίζεται ξανά στα απόνερα του βιομηχανικού παρελθόντος του πολιτισμού μας.
