Ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις σε Τεχεράνη και Τελ Αβίβ, αφού σε μια από τις πιο αιφνιδιαστικές και καταστροφικές στρατιωτικές επιχειρήσεις των τελευταίων δεκαετιών, το Ισραήλ εξαπέλυσε τα ξημερώματα της Παρασκευής 13 Ιουνίου εκτεταμένες επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, στρατιωτικές βάσεις αλλά και σε κατοικημένες περιοχές του Ιράν, στο πλαίσιο της επιχείρησης με την ονομασία Operation Rising Lion.
Οι εκρήξεις που σημειώθηκαν γύρω στις 03:30 τοπική ώρα στην Τεχεράνη και άλλες περιοχές, προκάλεσαν σοκ στον πληθυσμό. Εικόνες με σκοτωμένα παιδιά, με φλεγόμενα κτίρια και κατεστραμμένα συγκροτήματα πλημμύρισαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ το Ιράν ανακοίνωσε επίσημα τον θάνατο υψηλόβαθμων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και πυρηνικών επιστημόνων.
Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Ali Khamenei, προειδοποιεί ότι το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει «πικρή και οδυνηρή» μοίρα, καθώς βομβαρδίστηκαν πυρηνικές εγκαταστάσεις και δολοφονήθηκαν κορυφαία στρατιωτικά και επιστημονικά στελέχη του Ιράν.
Το Ισραήλ εξαπέλυσε αεροπορικές επιθέσεις κατά πολλών πυρηνικών εγκαταστάσεων και στρατιωτικών στόχων στο Ιράν, ενώ προχώρησε και σε στοχευμένες δολοφονίες στρατηγών και επιστημόνων του πυρηνικού προγράμματος της χώρας. Αλλά δεν σταμάτησε εκεί αφού οι επιθέσεις είχαν θύματα και άμαχο πληθυσμό. Η επίθεση αυτή έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία για το ενδεχόμενο ευρύτερης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Τι δήλωσε ο Ali Khamenei
Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Ali Khamenei, προειδοποίησε ότι το Ισραήλ θα υποστεί «πικρή και οδυνηρή μοίρα»: «Με τη θέληση του Θεού, το πανίσχυρο χέρι των Ενόπλων Δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας δεν θα αφήσει [το Ισραήλ] ατιμώρητο», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Τι δήλωσε ο Benjamin Netanyahu
Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Benjamin Netanyahu, σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα ανέφερε πως οι επιθέσεις είχαν ως στόχο τις πυρηνικές υποδομές και τα εργοστάσια βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν. Η επιχείρηση φέρει την ονομασία Operation Rising Lion και, όπως είπε, «θα συνεχιστεί για όσες μέρες χρειαστεί ώστε να εξαλειφθεί η απειλή».
Ποιους στόχους χτύπησε το Ισραήλ
Επιβεβαιώθηκαν επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και στρατιωτικές τοποθεσίες, ανάμεσά τους η εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου της Natanz, περίπου 225 χλμ. νότια της Τεχεράνης. Σύμφωνα με τα ιρανικά ΜΜΕ, επλήγησαν και κατοικημένες περιοχές στην πρωτεύουσα.
Ποιοι σκοτώθηκαν
Σύμφωνα με ιρανικά ΜΜΕ, στις επιθέσεις σκοτώθηκαν:
- Hossein Salami, αρχηγός των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC)
- Mohammad Bagheri, αρχηγός Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων
- Gholamali Rashid, διοικητής του στρατηγείου Khatam al-Anbiya
- Ali Shamkhani, σύμβουλος του Khamenei (σοβαρά τραυματισμένος)
Επίσης αναφέρεται ότι δολοφονήθηκαν έξι πυρηνικοί επιστήμονες, μεταξύ των οποίων:
- Fereydoon Abbasi, πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν
- Mohammad Mahdi Tehranchi, επικεφαλής του Islamic Azad University
- Abdulhamid Minouchehr, διευθυντής μηχανολογίας στο Shahid Beheshti University
- Ahmad Reza Zolfaghari, καθηγητής πυρηνικής μηχανικής στο Shahid Beheshti University
- Amirhossein Feqhi, επίσης καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο
Σύμφωνα με το IRGC και ιρανικά κρατικά μέσα, μεταξύ των θυμάτων υπάρχουν και άμαχοι, περιλαμβανομένων παιδιών.
Τι αντιδράσεις υπήρξαν στο Ιράν
Ο κόσμος στην Τεχεράνη ξύπνησε με σκηνές καταστροφής. Ο Khamenei κατηγόρησε το Ισραήλ ότι «άνοιξε το βρώμικο και αιματοβαμμένο του χέρι σε ένα έγκλημα», και υποσχέθηκε αυστηρή τιμωρία. Ο εκπρόσωπος του ιρανικού στρατού, Abolfazl Shekarchi, δήλωσε ότι το Ισραήλ «θα πληρώσει βαρύ τίμημα». Το ιρανικό Υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι «οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν θα διστάσουν να υπερασπιστούν την κυριαρχία του Ιράν με πλήρη ισχύ», ενώ κατηγόρησε και τις ΗΠΑ ως κύριο υποστηρικτή του Ισραήλ.
Τι αντιδράσεις υπήρξαν στο Ισραήλ
Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ του Ισραήλ, Eyal Zamir, δήλωσε ότι «φτάσαμε στο σημείο χωρίς επιστροφή» και χαρακτίρισε τις επιθέσεις «μάχη για την επιβίωσή μας». Ο Yair Lapid, ηγέτης της αντιπολίτευσης, συνεχάρησε τον ισραηλινό στρατό στα social media.
Ποια ήταν η απάντηση του Ιράν
Το Ιράν απάντησε εκτοξεύοντας περίπου 100 drones κατά του Ισραήλ, ωστόσο σύμφωνα με το IDF όλα αναχαιτίστηκαν. Η χώρα δεσμεύτηκε ότι θα υπερασπιστεί την κυριαρχία της «με τον τρόπο που κρίνει κατάλληλο».
Τι λέει ο IAEA
Ο Rafael Grossi, επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), επιβεβαίωσε ότι η Natanz επλήγη και ότι είναι σε επαφή με τις ιρανικές αρχές και τους επιθεωρητές στο πεδίο. Επισήμανε πως «οι πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν πρέπει ποτέ να αποτελούν στόχους» και πως «τέτοιες ενέργειες έχουν σοβαρές συνεπείες για την ασφάλεια, τόσο στην περιοχή όσο και διεθνώς».
Ποια ήταν η διεθνής αντίδραση
Ο António Guterres, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, κάλεσε για «μέγιστη αυτοσυγκράτηση» και καταδίκασε κάθε στρατιωτική κλιμάκωση. Η εκπρόσωπός του Farhan Haq εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για την επίθεση σε πυρηνικές εγκαταστάσεις την ώρα που βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ.
Το Ομάν, διαμεσολαβητής στις πυρηνικές διαπραγματεύσεις, κατήγγειλε την ενέργεια του Ισραήλ ως επικίνδυνη, απερίσκεπτη κλιμάκωση» και ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση. Παρόμοιες δηλώσεις έκαναν η Κίνα, η Τουρκία, η Ινδονησία, η Σαουδική Αραβία, η Αυστραλία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι είπαν οι ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι δεν συμμετείχαν στην επίθεση. Ο Donald Trump, σε συνέντευξή του στο Fox News, τόνισε: «Το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνική βόμβα. Ελπίζουμε να επιστρέψουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Παρ' όλα αυτά, πρόσθεσε ότι αν το Ιράν επιτεθεί στο Ισραήλ, οι ΗΠΑ θα παρέμβουν για να το υπερασπιστούν. Ο Marco Rubio, Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δήλωσε πως η προτεραιότητα της Ουάσιγκτον είναι «η προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή». Αντίθετα, ο Δημοκρατικός Γερουσιαστής Chris Murphy κατηγόρησε το Ισραήλ ότι με τις επιθέσεις επιχειρεί να τορπιλίσει τη διπλωματική προσέγγιση των ΗΠΑ με το Ιράν.
Το κυβερνητικό αεροσκάφος του Ισραήλ προσγειώθηκε στην Ελλάδα
Πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα, αναφέρουν ότι το "Wing of Zion", το επίσημο αεροσκάφος της ισραηλινής κυβέρνησης, εγκατέλειψε βιαστικά τη χώρα μετά τις επιθέσεις με drones από το Ιράν και προσγειώθηκε στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πηγές και πτήσεις που παρακολουθούνται από διεθνή δίκτυα, το ισραηλινό κυβερνητικό αεροσκάφος Boeing 767-338(ER) με νηολόγιο 4X-ISR, απογειώθηκε από το Τελ Αβίβ και προσγειώθηκε στην Αθήνα λίγο μετά τις επιθέσεις του Ιράν. Σύμφωνα με προηγούμενες αναφορές, το αεροσκάφος φέρεται να μετέφερε κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, υψηλόβαθμους αξιωματούχους, ενδεχομένως και τον ίδιο τον Benjamin Netanyahu. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι κατά τη διάρκεια προηγούμενων πτήσεων, το αεροσκάφος συνοδευόταν από μαχητικά αεροσκάφη για προστασία.
Το γεγονός έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στα κοινωνικά δίκτυα, όπου αναφέρεται ως "φυγή αξιωματούχων από το κράτος απαρτχάιντ" μετά τις επιθέσεις με drones, που φέρονται να στόχευαν στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις εντός του Ισραήλ. Η είδηση ότι το κυβερνητικό αεροσκάφος προσγειώθηκε στην Ελλάδα εν μέσω κρίσης εγείρει ερωτήματα για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης και για το εάν προσφέρει διπλωματική κάλυψη ή προστασία στους επιβαίνοντες. Ο ΣΚΑΙ μετέδωσε ότι: "Σύμφωνα με πληροφορίες, επειδή το αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ έχει κλείσει λόγω της κρίσης, ο πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα μεταφέρθηκε με ειδική πτήση από το Τελ Αβίβ όπου βρισκόταν στην Αθήνα. Το αεροσκάφος δεν είχε κανέναν άλλον επιβάτη, επισημαίνεται".
Τι σημαίνει το χτύπημα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις
Η επίθεση σε τέτοιες εγκαταστάσεις μπορεί να έχει αλυσιδωτές συνέπειες, όπως διαρροή ραδιενέργειας, εκρήξεις και μακροπρόθεσμη μόλυνση. Ο κίνδυνος επιδείνωσης της κατάστασης είναι τεράστιος, όχι μόνο για την περιοχή αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το πρόγραμμα πυρηνικών του Ιράν
Το Ιράν υποστηρίζει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα εξυπηρετεί μόνο ειρηνικούς σκοπούς. Όμως ο IAEA και πολλές χώρες αμφισβητούν την ειλικρίνεια αυτής της δήλωσης. Μάλιστα, το Συμβούλιο των Διοικητών του IAEA ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι το Ιράν παραβιάζει τις δεσμεύσεις του περί μη διάδοσης πυρηνικών όπλων. Αναφέρθηκε επίσης ότι το Ιράν διαθέτει επαρκές ουράνιο εμπλουτισμένο σε ποσοστό 60% ώστε να κατασκευάσει εννέα πυρηνικές βόμβες.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Τα πυρηνικά που κρύβει το Ισραήλ
Ας μη γελιόμαστε, το Ισραήλ έχει πυρηνικά. Δεν το δηλώνει επίσημα, αλλά το ξέρουν όλοι -ειδικοί, διεθνείς οργανισμοί, στρατιωτικές υπηρεσίες. Κι όμως, δεν έχει υπογράψει ποτέ τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων. Δεν είναι το μόνο κράτος. Υπάρχουν κι άλλες χώρες με πυρηνικά, φανερά ή κρυφά.
Και όσο υπάρχουν πυρηνικά, σε χέρια «δημοκρατικών» ή «θεοκρατικών» κρατών, ο κόσμος δεν θα είναι ασφαλής. Η καταδίκη πρέπει να είναι οριζόντια και όχι επιλεκτική. Δεν υπάρχει «καλό» πυρηνικό οπλοστάσιο, υπάρχει μόνο κίνδυνος. Όχι άλλα πυρηνικά, από κανέναν, πουθενά. Και αυτή τη φορά, το Ισραήλ, μέσω της Operation Rising Lion, επέλεξε να κινηθεί μονομερώς. Αν η φωτιά που άναψε σβήσει ή γίνει πυρηνική πυρκαγιά, μένει να το δείξει η επόμενη μέρα.
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι αυτή τη στιγμή το Ισραήλ είναι μία μία ατιμώρητη πολεμική μηχανή. Μέσα σε μόλις 24 ώρες, βομβάρδισε την Παλαιστίνη, τον Λίβανο, τη Συρία και το Ιράν, εις το όνομα της άμυνας και της αυτοπροστασίας. Ποια άλλη χώρα θα μπορούσε να επιτεθεί σε τέσσερις διαφορετικές περιοχές χωρίς καμία διεθνή συνέπεια;
