Είσαι γυναίκα και έχεις κληθεί, πολύ πιθανόν παραπάνω από μία φορές, να απαντήσεις στην αδιάκριτη ερώτηση «Πότε σκέφτεσαι να γίνεις μαμά;» ή έχεις μόνιμο σύντροφο και γονείς, θείοι, φίλοι, γείτονες ή και απλοί γνωστοί έχουν την απορία «Γιατί δεν κάνετε κανένα παιδάκι;». Πολύ πιθανόν. Σε μια εποχή που όλο και περισσότερες γυναίκες αποφασίζουν να μην κάνουν το βήμα της μητρότητας αποτινάσσοντας το κοινωνικό στερεότυπο που τις ήθελε να ολοκληρώνονται αποκλειστικά μέσα από την απόκτηση οικογένειας, δίνουμε τον λόγο σε τρεις από αυτές που έχουν αποφασίσει ότι δεν τους αφορά να γίνουν μητέρες. Σκοπός δεν είναι η αποκήρυξη της μητρότητας αλλά η παραδοχή ότι μια γυναίκα μπορεί να επιλέξει το πώς θα ορίσει το σώμα της και τον χρόνο της χωρίς αυτό να της δίνει ή να τις αφαιρεί τίποτα από την αξία της ως αυθύπαρκτης προσωπικότητας. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, αλλά όσο ακόμη υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται ή εκστομίζουν φράσεις όπως «τι πρόβλημα έχει και δεν κάνει παιδί;» δεν είναι. Ακόμη.
Νίκη, 37 ετών: «Το σώμα είναι δικό μου και το τιμώ όπως θεωρώ εγώ σωστό»
Όταν ήμουν μικρή έλεγα πως στα 28 μου θα γινόμουν μητέρα. Όταν πήγα πλέον 28 ήμουν σίγουρη ότι δεν θέλω να κάνω παιδιά γιατί θεωρώ πως δεν θα είμαι πολύ καλή μητέρα. Πιστεύω ότι θα είμαι μία τέλεια θεία. Αλλά όχι μητέρα. Δεν θέλω να κάνω τα λάθη της δικής μου μητέρας. Δεν θέλω να στερηθώ τίποτα στη ζωή μου (δεν με νοιάζει αν ακουστεί αυτό εγωιστικό). Είναι η αλήθεια μου. Και όπως και να 'χει το σώμα είναι δικό μου και το τιμώ όπως θεωρώ εγώ σωστό. Άλλωστε η ολοκλήρωση μιας γυναίκας δεν έρχεται μόνο μέσα από την μητρότητα.
Θεωρώ ότι είμαι τυχερή, γιατί η οικογένεια μου είναι αρκετά ανοιχτόμυαλη και ποτέ δεν με πίεσε με το κλασσικό «και εσύ πότε θα γίνεις μάνα, να δούμε και κάποιο εγγονάκι». Αντιθέτως, ο μπαμπάς μου το θεωρεί πιο πιθανό να υιοθετήσω μία μαϊμού μακάο, παρά να αποκτήσω παιδί. Που εδώ που τα λέμε η λέξη «αποκτήσω» δεν μου αρέσει καθόλου, διότι τα παιδιά δεν ανήκουν στους γονείς τους. Τώρα όσο αφορά στην πιο ενοχλητική αντίδραση, δεν έχω κάποια στο μυαλό μου. Για μένα πιο ενοχλητικό είναι να σου λέει ο άλλος «κοιμήσου, τώρα γιατί όταν θα γίνεις μανούλα θα σου λείψει ο ύπνος» ή «κάνε διακοπές και ζήσε, γιατί όταν θα γίνεις γονιός αλλάζουν οι προτεραιότητες» ή η απίστευτα αδιάκριτη ερώτηση «και πότε λέτε να κάνετε ένα παιδάκι;», παρά μία αντίδραση στο ότι έχω επιλέξει να μην γίνω μάνα.
Επιπλέον οι σύντροφοί μου δεν ήθελαν ή δεν θέλουν να κάνουν παιδιά, άρα είμαι τυχερή και σε αυτό.
Καθόλου δεν έχω μετανιώσει για την απόφαση μου να μην κάνω παιδιά. Πιο πολύ μετανιώνω όταν δεν πηγαίνω γυμναστήριο ή όταν ξενυχτάω άσκοπα, παρά για την απόφασή μου να μην κάνω παιδιά.
Η Νίκη Χάγια είναι η ladypapaya.com και δασκάλα yoga, 37 ετών.
Ελπίδα, 39 ετών: «Η μητρότητα δεν είναι γενικά καθαγιασμένη, παρά μόνο αν πληρούνται κάποιες αυστηρές κοινωνικές προϋποθέσεις»
Δεν έχω πάρει κάποια απόφαση ως προς την μητρότητα. Το ζήτημα των παιδιών απλά δεν με απασχόλησε ποτέ τα τελευταία είκοσι χρόνια. Είναι σαν να με ρωτάς «πότε αποφάσισες να μην ασχοληθείς με την ενόργανη γυμναστική;». Ποτέ, διότι ποτέ δεν ένιωσα την επιθυμία. Μία μόνο φορά ένιωσα αυτό που περιγράφουν ως μητρικό ένστικτο και ήταν στην ηλικία των 19. Ήμουν φοιτήτρια στη νομική, αθλήτρια, με νέες παρέες, ξενύχτια και βόλτες στην πόλη, σε σχέση και ένιωθα πολύ έντονα και για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα την ανάγκη να κάνω παιδί. Σε όποιον το έλεγα -στον τότε σύντροφό μου, σε φίλους μου, σε συγγενείς μου- όλοι απλώς γελούσαν. Θυμάμαι ότι αυτή η αντίδραση με θύμωνε και με στενοχωρούσε, γιατί εγώ πραγματικά ήθελα να κάνω παιδί. Ε, τελικά ελλείψει «συμμάχου» στο εγχείρημα, το ξέχασα και έκτοτε δεν ένιωσα ποτέ κάτι ανάλογο. Από αυτήν την προσωπική μου εμπειρία καταλαβαίνω ότι η μητρότητα δεν είναι γενικά καθαγιασμένη, παρά μόνο αν πληρούνται κάποιες αυστηρές κοινωνικές προϋποθέσεις.
Πολλές φορές διαπιστώνω ότι οι άνθρωποι θεωρούν δεδομένο ότι θα κάνω παιδιά και, όταν αναφέρω ότι αυτό φαίνεται ότι δεν θα συμβεί, υπάρχει μία αμηχανία. Δεν έχω ζήσει κάποια ενοχλητική αντίδραση.
Φίλους που επιμένουν ότι πρέπει να ζήσω την απόλυτη ευτυχία του να έχεις παιδί τους βλέπω με κατανόηση. Κανείς δεν νοιάζεται να διαφημίσει τον έρωτα, όταν είναι ερωτευμένος.
Στην πραγματικότητα δεν έχει υπάρξει κάποιο πρόβλημα στις σχέσεις μου. Το να μην είναι προτεραιότητα η απόκτηση ενός παιδιού είναι ένα ακόμα πλήγμα στην στερεοτυπική εικόνα μίας γυναίκας. Με ενδιαφέρουν και ενδιαφέρω άντρες που δεν αναζητούν την επιβεβαίωση αυτών των στερεοτύπων. Ε, αν επιμένεις, θα σου πω ότι έχω δει τον τρόμο στα μάτια ανδρών όταν καταλάβουν ότι δεν αποδίδω καμία ιδιαίτερη αξία στο σπέρμα τους!
Δεν έχω ποτέ μετανιώσει. Μου αρέσει η ζωή μου και ο τρόπος με τον οποίον εξελίσσομαι ζώντας την.
Η Ελπίδα είναι δικηγόρος, 39 ετών. Δε θέλησε να δηλώσει το πραγματικό της όνομα.
Μαρίλυ, 44 ετών: «Δεν μου αρέσει η καθήλωση και η δέσμευση του χρόνου μου. Τον θεωρώ πολύτιμο για μένα»
Από πάντα το ήξερα ότι δε θέλω να κάνω παιδιά αλλά με σιγουριά μετά τα 30.Δεν το σκέφτηκα ποτέ ως option γιατί δεν ήθελα το σώμα μου να υποστεί μιαν εγκυμοσύνη. Το έβλεπα σαν ασθένεια, αποξένωση, σαν να μην μου ανήκει πια. Δεν μου αρέσει η καθήλωση και η δέσμευση του χρόνου μου. Τον θεωρώ πολύτιμο για μένα.
Συνήθως οι άνθρωποι αντιδρούν θετικά ή αδιάφορα όταν λέω ότι δε θέλω να κάνω παιδιά. Αλλιώς -αν είναι θρήσκοι ή συντηρητικοί- επιθετικά, σαν κάποιος να απειλεί την κοινωνία όπως την έχουν στο μυαλό τους. Επιτίθεμαι κι εγώ εκεί και απαντώ σε πιο ευρύ πλαίσιο ριζοσπαστισμού γενικότερα, ότι τα πράγματα δεν είναι όπως τα βρίσκουμε, έχουμε και την λογική και του τι λειτουργεί και τι επιλέγουμε ως στάση ζωής μέσα από την παρατήρηση των πραγμάτων.
Ποτέ κανένα πρόβλημα δεν είχα στις σχέσεις με τους συντρόφους μου. Κανείς δεν ήθελε παιδί ούτε και ήταν τόσο παραδοσιακός. Άλλωστε δεν θα τον ερωτευόμουν αν ήταν αλλιώς. Σεξιστές ή συντηρητικοί άντρες δεν με τράβηξαν ποτέ ούτε ο τύπος του παραδοσιακού οικογενειάρχη, του «νοικοκύρη». Απλοί άνθρωποι μου άρεσαν που ήθελαν όπως κι εγώ να περνούν μια όμορφη ζωή με ισότητα και ηρεμία. Τώρα το πώς αντιδρούν οι άντρες που γνωρίζω γενικότερα κοινωνικά, έχει να κάνει με τον κοινωνικό ρόλο που έχουν αναλάβει. Οι περισσότεροι όμως το επικροτούν ως κάτι διαφορετικό και με δεδομένες τις δυσκολίες, ότι έχω δίκιο (φτάνει η δική τους γυναίκα να τους κάνει παιδιά, δεν νομίζω να συνέχιζαν να το επικροτούν ως μια γενικευμένη τάση).
Η απόφαση μου να μην κάνω παιδιά είναι το μόνο πράγμα στα 44 μου, που με κάνει να ξυπνάω με αίσθημα ευτυχίας το πρωί. Το γεγονός ότι μου ΑΝΗΚΩ
Η Μαρίλυ είναι εκπαιδευτικός, 44 ετών.
