Διαδηλωτές κατά του ICE μπλοκάρουν την είσοδο στο Νησί της Ακτοφυλακής στην Καλιφόρνια.
Ξημέρωνε 8 Αυγούστου στο Λος Άντζελες, και η πρωινή πάχνη ξάπλωνε ανάλαφρα επάνω απ’ το λιμάνι. Μια γυναίκα στεκόταν στην Παραθαλάσσια Λεωφόρο στο Τέρμιναλ Άιλαντ - έναν στενό, απομονωμένο δρόμο που οδηγεί στη μικρή χερσόνησο όπου συνυπάρχουν μια βάση της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ και μια ομοσπονδιακή φυλακή. Τοποθεσία ιδανική για ομοσπονδιακές επιχειρήσεις καθώς βρίσκεται μακριά από τη δημόσια θέα, προσβάσιμη όμως στους πολίτες. Η γυναίκα κρατούσε ένα πλακάτ και είχε έτοιμη τη φωτογραφική της μηχανή∙ μια ιδιότυπη σκοπιά.
Ξαφνικά, δύο άντρες με καλυμμένα πρόσωπα πετάχτηκαν μέσα από ένα αυτοκίνητο που έβγαινε από το συγκρότημα. Έριξαν τη γυναίκα στο οδόστρωμα, της πέρασαν χειροπέδες και τη φόρτωσαν σε ένα φορτηγάκι χωρίς διακριτικά. Αφού την κράτησαν για ώρες στις ομοσπονδιακές εγκαταστάσεις του Τέρμιναλ Άιλαντ, τη μετέφεραν σε φυλακή στην καρδιά του Λος Άντζελες για να την αφήσουν ελεύθερη την επόμενη ημέρα.
Η γυναίκα ήταν η Αμάντα Τρέμπατς, μέλος της Harbor Area Peace Patrol – της Περιπολίας Ειρήνης του Λιμανιού – μιας ομάδας ακτιβιστών που περιπολεί στα λιμάνια και τους δρόμους της πόλης, παρακολουθώντας και καταγράφοντας τη δράση των μεταναστευτικών αρχών – ιδιαίτερα της Αμερικανικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (US Immigration and Customs Enforcement), κατα κόσμον ICE.
Η ICE ιδρύθηκε το 2003, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, με διακηρυγμένη αποστολή την προστασία των ΗΠΑ από απειλές συνδεόμενες με παράνομη μετανάστευση, λαθρεμπόριο και τελωνειακές παραβάσεις. Όμως, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, έχει στην πράξη μετατραπεί σε τάγμα εφόδου. Όπως θα έλεγε ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής της Τζον Σάντγουεγκ, πρόκειται πλέον για δύναμη που εξαπολύει πρωτοφανείς επιχειρήσεις-σκούπα, συλλαμβάνοντας χιλιάδες ανθρώπους ανεξάρτητα από το ποινικό τους μητρώο. Και ο Τραμπ ενέκρινε νέα χρηματοδότηση 75 δισ. δολ. μέχρι το 2029 γι’ αυτή.
Οι σκηνές που εκτυλίσσονται σε ολόκληρη τη χώρα με πρωταγωνίστρια την ICE συναγωνίζονται επάξια μερικές δυστοπικές κινηματογραφικές ταινίες. Στα προάστια του Σικάγου, πράκτορες της υπηρεσίας πραγματοποίησαν στρατιωτικού τύπου έφοδο σε συγκρότημα κατοικιών, συλλαμβάνοντας εκατοντάδες ενοίκους. Στην ίδια πολιτεία, πράκτορας του ICE με καλυμμένο πρόσωπο πυροβόλησε τον πάστορα Ντέιβιντ Μπικ στο κεφάλι με σφαίρα πιπεριού την ώρα που προσευχόταν έξω από εγκατάσταση του ICE. Ο Μπικ μήνυσε την κυβέρνηση Τραμπ. Στο Ιλινόις, άλλος πράκτορας, σκότωσε Μεξικανό μετανάστη πυροβολώντας τον στο κεφάλι. Μια δημοσιογράφος του CBS κατέθεσε ότι μασκοφόρος του ICE πυροβόλησε και το δικό της αυτοκίνητο με σφαίρα πιπεριού, προκαλώντας της εμετό για ώρες κι ενώ δεν υπήρχε καμία διαδήλωση εκείνη την ώρα.
Περιπολώντας για τη δημοκρατία στο L.A.
Η Περιπολία Ειρήνης στο Λος Άντζελες είναι μόνο μία από τις πρωτοβουλίες αυτοοργάνωσης πολιτών ενάντια στην τρομοκρατία του ICE. Η ιδέα για την οργάνωση γεννήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, όταν ο δάσκαλος Έλια Τσίλαντ και η σύζυγός του, Μάγια Σουζούκι Ντάνιελς, άκουσαν πως μονάδες της Εθνοφρουράς συγκεντρώνονταν στο Τέρμιναλ Άιλαντ για να εξορμήσουν προς σύλληψη αντι-ICE διαδηλωτών. Εκείνο τον μήνα, ομοσπονδιακοί πράκτορες με καλυμμένα πρόσωπα είχαν εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό σε πολυκαταστήματα, πλυντήρια αυτοκινήτων, πάγκους μικροπωλητών. Πλησίαζαν σκουρόχρωμους ανθρώπους, τους ζητούσαν ταυτότητα, έσερναν πολίτες σε φορτηγά χωρίς σήμανση.
«Ήρθα εδώ [στο Τέρμιναλ Άιλαντ] για να το ελέγξω, γιατί θέλαμε να ενημερώσουμε τον κόσμο», είπε ο Τσίλαντ στο New Yorker. Δεν εντόπισε στρατιώτες της Εθνοφρουράς, αλλά μια φάλαγγα έντεκα οχημάτων –κάποια με την ένδειξη «Border Patrol» (Συνοριακή Περιπολία), άλλα χωρίς σήμανση, με φιμέ τζάμια– να βγαίνουν από το ομοσπονδιακό συγκρότημα και να κατευθύνονται προς την πόλη.
Έκτοτε, κάθε αυγή, μέλη της Περιπολίας Ειρήνης του Λιμανιού στήνονται στην Παραθαλάσσια Λεωφόρο. Φορούν κίτρινα γιλέκα –«για να μην μπορούν να πουν ότι δεν μας είδαν»– και ξεκινούν τη βάρδια τους. Φωτογραφίζουν τα οχήματα, κρατούν χειροκίνητους μετρητές (clickers) και καταγράφουν την κίνηση προς και από τις ομοσπονδιακές εγκαταστάσεις. «Θα λέμε στα εγγόνια μας ότι νικήσαμε τον φασισμό με clickers των έξι δολαρίων», λέει γελώντας ο ακτιβιστής Βίκτορ Μαλδονάλντο. Την ίδια στιγμή, ο Τσίλαντ ενημερώνει τον λογαριασμό της ομάδας στο Instagram, μεταδίδοντας τα ευρήματα σε πραγματικό χρόνο.
Σε συνεργασία με τη Unión del Barrio, ακτιβιστική οργάνωση για τα δικαιώματα των μεταναστών, η Περιπολία Ειρήνης συγκρίνει τα οχήματα που εντοπίζει στο Τέρμιναλ Άιλαντ με εκείνα που συμμετέχουν σε εφόδους εναντίον μεταναστών. Όπως σημειώνεται, μερικά από αυτά έχουν εντοπιστεί αργότερα πολύ μακριά, στη Βεντούρα και το Σακραμέντο. Όταν μια πινακίδα ταυτοποιηθεί ως εντοπισμένη και στο Τέρμιναλ Άιλαντ και σε αντιμεταναστευτική έφοδο ανεβαίνει αμέσως στο Instagram. Κάποιες φορές οι ακτιβιστές εντοπίζουν χαρτονένιες πινακίδες που καλύπτουν τις κανονικές - ή την ίδια πινακίδα σε δύο διαφορετικά αυτοκίνητα.
Ορισμένα οχήματα είναι πια τόσο γνωστά στους ακτιβιστές της Περιπολίας Ειρήνης –σημειώνει το New Yorker- που έχουν αποκτήσει ψευδώνυμα: «Christopher Columbus», «Big Red», «Captain Coexist». Οι πράκτορες, γνωρίζοντας ότι παρακολουθούνται, προσπαθούν να κρύψουν τα πρόσωπά τους ή να μεταμφιέσουν τα αυτοκίνητά τους, ακόμα και τοποθετώντας αρκουδάκια στο ταμπλό.
«Οι πράκτορες φτάνουν εδώ νωρίς το πρωί, πριν ξεκινήσουν τις επιδρομές σε όλη τη Νότια Καλιφόρνια», λέει στον Guardian ο Φρανσίσκο Ρομέρο, μέλος της Unión del Barrio. «Έρχονται να πιάσουν ανθρώπους. Μας βλέπουν και μας βρίζουν. Ξέρουν ότι τους παρακολουθούμε». Ταυτόχρονα, ομάδες εκπαιδευμένων εθελοντών της οργάνωσης αυτής περιπολούν στις γειτονιές του Λος Άντζελες ψάχνοντας για σημάδια δράσης της «La Migra», όπως αποκαλούν οι ισπανόφωνοι το ICE. Όταν εντοπίζουν πράκτορες, ανεβάζουν βίντεο που γίνονται viral, ειδοποιώντας τους κατοίκους να αναζητήσουν καταφύγιο. «Με ελάχιστους πόρους, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε, να αμφισβητήσουμε και να εκθέσουμε έναν κατασταλτικό κρατικό μηχανισμό δισεκατομμυρίων δολαρίων που επιτίθεται και απαγάγει τους ανθρώπους μας», δήλωσε ο Ρομέρο στο Reuters.
Δεν λείπουν, βέβαια, και οι απόπειρες εκφοβισμού - πιο χαρακτηριστική, η προαναφερόμενη σύλληψη της Τρέμπατς. Το Λος Άντζελες όμως δεν πτοείται. Εξάλλου η ιστορία του με τις περιπολίες πολιτών ξεκινά από το 1992, όταν η αθώωση των αστυνομικών που είχαν ξυλοκοπήσει βάναυσα τον Αφροαμερικανό Ρόντνεϊ Κινγκ οδήγησε σε εξέγερση με 53 νεκρούς. Ήταν τότε που την πόλη δονούσε ένα σύνθημα:
«LA, LA, Fuck the USA».
Δύναμη «ταχείας αντίδρασης» και σφυρίχτρες στο Σικάγο
Περιπολίες πολιτών δεν έχουν οργανωθεί μόνο στο Λος Άντζελες. Από άκρη σ’ άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών ξεφυτρώνουν ομάδες που ορθώνουν τείχος προστασίας στους αδύναμους απέναντι στην αυθαιρεσία του ICE.
Στο Σικάγο, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, η ατμόσφαιρα θυμίζει αστυνομικό κράτος. Οι επιδρομές του ICE στις γειτονιές, τα πλυντήρια αυτοκινήτων και τα εργοστάσια έχουν γίνει καθημερινότητα. Συχνά καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις με τους κατοίκους. Μία από τις πιο σκληρές σημειώθηκε στις 14 Οκτωβρίου, όταν ομοσπονδιακοί πράκτορες του ICE με καλυμμένα πρόσωπα συνέλαβαν μαζικά περαστικούς, ακόμη και ανθρώπους που απλώς περπατούσαν στο πεζοδρόμιο.
Οι κάτοικοι του Σικάγο δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Σύστησαν ομάδες πολιτών που περιπολούν στις γειτονιές και όταν εντοπίζουν πράκτορες ή οχήματα του ICE ειδοποιούν μέσω ομάδων στο Facebook και το Signal. Οδηγοί που βλέπουν πράκτορες στον δρόμο κορνάρουν προειδοποιητικά. Εθελοντές περιπολούν ανά ζευγάρια, με πορτοκαλί σφυρίχτρες κρεμασμένες στον λαιμό, σφυρίζοντας στο πρώτο σημάδι παρουσίας του ICE. Και ο δημοτικός σύμβουλος Αντρέ Βάσκεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων Μεταναστών και Προσφύγων, διοργάνωσε τον Σεπτέμβριο ένα «εργαστήριο κοινοτικής άμυνας», στο οποίο κάτοικοι μαθαίνουν τα δικαιώματά τους και πώς να οργανωθούν συλλογικά.
Στις δυτικές συνοικίες, έχει οργανωθεί η ομάδα «ταχείας αντίδρασης» People’s Patrol - η Περιπολία του Λαού. Εθελοντές της ακροβολίζονται καθημερινά στο βιομηχανικό πάρκο στην καρδιά του χωριού Μπένσβιλ, όπου χιλιάδες παράτυποι μετανάστες εργάζονται σε αποθήκες, εργοστάσια παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων. Όταν δίνεται σήμα εντοπισμού πιθανού πράκτορα του ICE, μέλη της ομάδας σπεύδουν στο σημείο με αυτοσχέδια τύμπανα και μεγάφωνα. Σε μία περίπτωση, εντοπίστηκαν άνθρωποι του αμερικανικού υπουργείου Ασφαλείας -στο οποίο υπάγεται ο ICE- σε ξενοδοχείο της περιοχής. Σε λίγες ώρες, δεκάδες διαδηλωτές βρέθηκαν απέξω απαιτώντας από τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου να διώξει τους ανεπιθύμητους αυτούς πελάτες.
Η αντίσταση όμως δεν περιορίζεται στους δρόμους. Προγραμματιστές και τεχνικοί έχουν στρατευτεί στο ιδιότυπο αυτό αντάρτικο. Στο Όστιν του Τέξας, ο Τζόσουα Άαρον δημιούργησε την εφαρμογή ICEBlock, μέσω της οποίας οι πολίτες αναφέρουν σε πραγματικό χρόνο τις κινήσεις των πρακτόρων. Η εφαρμογή μετρά ήδη πάνω από ένα εκατομμύριο χρήστες. Παρόμοια εφαρμογή όπου αναφέρονται έφοδοι εναντίον μεταναστών δημιούργησε ακτιβιστής και στο Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης.
Στον δρόμο των «Καβαλάρηδων της Ελευθερίας»
Η κυβέρνηση Τραμπ απειλεί με διώξεις όσους παρακολουθούν τον ICE με σκοπό να προειδοποιούν για τη δράση του, χαρακτηρίζοντάς τους εμμέσως πλην σαφώς συνεργούς εγκληματιών. Νομικοί, ωστόσο, αντιτείνουν πως η παρακολούθηση δημόσιων λειτουργών σε κοινόχρηστους χώρους προστατεύεται από το αμερικανικό Σύνταγμα. Το νομικό όριο γίνεται όμως λεπτό και μπορεί να παραβιαστεί όταν παρεμποδιστεί η δράση του ICE.
Παράλληλα, κορυφαίες αμερικανικές οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων έχουν περάσει στη νομική αντεπίθεση με στόχο τον τερματισμό της δράσης του ICE. Προσέφυγαν τον Ιούλιο στη Δικαιοσύνη, κατηγορώντας τις ομοσπονδιακές αρχές για αντισυνταγματικές συλλήψεις και απάνθρωπη μεταχείριση σε επιχειρήσεις στη Νότια Καλιφόρνια.
Όσο κι αν απειλεί ο Τραμπ, ένα κομμάτι της Αμερικής θα αντιστέκεται. Εξάλλου, οι σημερινές «περιπολίες ειρήνης» αντλούν από μια μακρά παράδοση, για παράδειγμα από την κληρονομιά των Freedom Riders του ’60: των μαύρων και λευκών ακτιβιστών που συνταξίδευαν με λεωφορεία στον αμερικανικό Νότο, αψηφώντας τους νόμους φυλετικού διαχωρισμού τους οποίους ακόμα διατηρούσαν οι εκεί πολιτείες αγνοώντας προκλητικά την επίσημη κήρυξη των «ξεχωριστών» λεωφορείων ως αντισυνταγματικών.
Η Αμερική των Freedom Riders δεν λύγισε ακόμα κι όταν οι αρχές του Νότου τούς αντιμετώπισαν με ξυλοδαρμούς, συλλήψεις και αφήνοντας το μακρύ τους χέρι, την Κου Κουξ Κλαν, να τους περιλάβει «καταλλήλως». Γιατί απέναντι στην κρατική αυθαιρεσία, τον ρατσισμό και τον φασισμό, η άλλη Αμερική επιλέγει να μη σωπάσει.
Αυτό κάνει και τώρα. Κι ο Τραμπ το γνωρίζει.
