Ο Ανδρέας Παράσχος αγαπά το θέατρο που φέρνει σε «αμηχανία» τον θεατή

Οι μεθυσμένοι

Ο Ανδρέας Παράσχος δεν είναι ούτε «άνθρωπος του κέντρου» ούτε «παιδί της περιφέρειας». Είναι και τα δύο. Με έναν πατέρα στρατιωτικό, οι μετακομίσεις ήταν συνεχείς· και η δυσκολία της παιδικής προσαρμογής έγινε αργότερα το πιο ισχυρό του όπλο. «Όταν ήμουν παιδί δυσκολευόμουν αρκετά να προσαρμοστώ, καθώς ήμουν ένα εσωστρεφές παιδί. Μεγαλώνοντας, έχω συνειδητοποιήσει πόσο με έχουν βοηθήσει αυτές οι αλλαγές και ότι τώρα μπορώ να προσαρμοστώ εύκολα στην επαγγελματική μου πορεία, όπου συνεχίζω να κάνω ακριβώς το ίδιο», θα πει. «Έχω βάση τη Θεσσαλονίκη», λέει, «αλλά φεύγω συχνά για Αθήνα, Κύπρο, περιοδείες. Μην γελιόμαστε όμως, είμαι παιδί του χωριού· έχω μεγαλώσει με τους χορούς της Μακεδονίας και τα τραγούδια της Δράμας». Αυτός ο μηχανισμός που τον βοηθά να πηγαίνει από πόλη σε πόλη, λειτουργεί και στις μετακινήσεις του από ρόλο σε ρόλο: από ηθοποιός σε σκηνοθέτη.

Ο Ανδρέας, που αν δεν ασχολούταν με το θέατρο θα ήθελε να βρίσκεται στον αθλητικό χώρο, στον στίβο ή στο γήπεδο του handball, σκηνοθετεί τώρα τους «Μεθυσμένους» του Ivan Vyrypaev στο Θέατρο OLVIO, μαζί με την ομάδα Bloom Theatre, της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος. Σε μια Αθήνα που πασχίζει ανάμεσα σε κρίση και δημιουργία, ο Ανδρέας Παράσχος στήνει επί σκηνής δεκατέσσερις μεθυσμένους να μιλούν μέσα στη νύχτα για την αλήθεια, την αγάπη, τον φόβο και τον Θεό. Αν το θέατρο είναι σαρωτής της πραγματικότητας, αυτό που εκείνος θέλει να μείνει έξω από τον δικό του σκληρό δίσκο είναι μόνο η αδιαφορία.

Τον προηγούμενο μήνα, στη Θεσσαλονίκη, απολάμβανε τον ρόλο του βοηθού σκηνοθέτη στο πλευρό του Ρώσου συγγραφέα του «Οξυγόνου», στο ανέβασμα του νέου του έργου με τίτλο Mahamaya Electronic Devices. Η σχέση του με τον Vyrypaev είναι βαθιά: «Μου έδωσε ελευθερία από την πρώτη στιγμή. Από την πρώτη συνάντηση έθεσε ο ίδιος το βάρος του ρόλου μου, καθώς ένα σημαντικό μέρος των προβών κλήθηκα να το συντονίσω εγώ. Με εμπιστεύτηκε και νιώθω ευγνωμοσύνη. Δεν υπήρξε κάποια δυσκολία σε αυτή τη συνεργασία, καθώς πάντα προσπαθώ να προσαρμοστώ στις επιθυμίες και τις καλλιτεχνικές ανησυχίες του εκάστοτε καλλιτέχνη και μέσα σε αυτό το πλαίσιο να φανερώσω και τη δική μου οπτική και αισθητική. Αλλά πραγματικά σε αυτή τη συνεργασία έγιναν όλα από την πρώτη στιγμή αβίαστα. Και αυτό είναι που επιζητώ και σαν άνθρωπος, αν με ρωτάς...».

Ο ίδιος βλέπει τις πρόβες σαν έναν συνδυασμό αγώνα επιβίωσης και παιδότοπου: «Είναι survival game, από την άποψη ότι ένας καλλιτέχνης στην Ελλάδα καλείται να σταθεί με τους δικούς του πόρους και τρόπους. Πολλές φορές χρειάζεται να χρηματοδοτήσει ο ίδιος την παραγωγή, καθώς η κρατική στήριξη είναι περιορισμένη. Από την άλλη, επειδή από την αρχή που μπήκα στο επάγγελμα ήξερα τις δυσκολίες, προσπαθώ πάντα να δημιουργήσω τις ιδανικές συνθήκες και για μένα και για όλη την ομάδα. Ζητήματα και προβλήματα υπάρχουν παντού. Το θέμα είναι πώς τα αντιμετωπίζουμε. Γιατί πραγματικά για όλα υπάρχει λύση».

Το Mahamaya, το προηγούμενο έργο του με τον Vyrypaev, ήταν performance φτιαγμένο από ερωτήσεις και απαντήσεις.Οι Μεθυσμένοι είναι καθαρό θέατρο, με κοφτούς διαλόγους και αιχμηρούς μονολόγους. «Στο βάθος όμως υπάρχει δεσμός: και τα δύο έργα μιλούν για τον υπαρξισμό του ατόμου». Τον ρωτάω αν πιστεύει ότι το ελληνικό κοινό είναι έτοιμο γι' αυτό. «Πιστεύω πως είναι», απαντά. «Είναι έτοιμο να ακούσει ερωτήματα για τον θεό, την αγάπη, την απιστία, την πολυγαμία… Απλά πολλές φορές αρνείται να τα διαχειριστεί. Αλλά αυτό είναι που με εξιτάρει στο θέατρο. Φέρνει σε «αμηχανία» τον θεατή. Αν μια παράσταση το πετύχει αυτό, σημαίνει ότι έκανε κάτι σωστά, καθώς προβλημάτισε έναν ή περισσότερο θεατές».

Τι θα έλεγε σε κάποιον που δεν έχει ιδέα ποιος είναι αυτός ο απίθανος Ρώσος, σκέφτομαι, πώς θα τον έπειθε άραγε να τον γνωρίσει; «Αν τον βασανίζουν ερωτήματα για την αγάπη και την προσωπική πίστη του καθενός και του αρέσουν έργα με πολιτική χροιά, μα πάνω από όλα είναι ρομαντικός άνθρωπος, δεν υπάρχει λόγος να μην έρθει να δει Vyrypaev», λέει.

Δεν διστάζει να δώσει ορισμούς μέσα από τις παραστάσεις. Για τον έρωτα, για τον Θεό, για την αλήθεια. Για την καθημερινότητα, επίσης, και πώς χωρούν όλα τα προηγούμενα μέσα σε αυτή. «Προσπαθώ να μοιράσω αγάπη», λέει, «αλλά και να πάρω. Και στη δουλειά μου, και έξω από αυτήν. Με τη δουλειά που έχουμε επιλέξει να κάνουμε, πολλές φορές ξεχνάμε ότι έχουμε και μια προσωπική ζωή. Αλλά εγώ από πολύ μικρός προσπαθώ να βρω τις ισορροπίες και να μην χάνω την προσωπική μου πίστη. Άλλωστε όταν σου έρχεται ο έρωτας στη ζωή, ποιος δεν βρίσκει χώρο για να τον αφήσει να υπάρξει; Βασικά, εδώ που τα λέμε, σιγά μην σε ρωτήσει κιόλας. Απλά υπάρχει μέσα σου και σε εμπνέει... ή σε δυσκολεύει. Δεν ξέρω..».

Έχει περάσει από Τσέχωφ, Όμηρο, Ευριπίδη και τώρα Vyrypaev. «Για μένα, όλοι αυτοί είναι το θέατρο που έχω σπουδάσει και είχα τη μεγάλη ευκαιρία να δουλέψω πάνω στα έργα τους και στην επαγγελματική μου πορεία. Είναι οι βασικοί πυλώνες της εκάστοτε χρονικής περιόδου. Είναι αυτοί που έχουν αλλάξει ριζικά το θεατρικό γίγνεσθαι. Είναι για μένα οι δραματουργοί του θέατρου και φιλόσοφοι. Τα έργα του Ευριπίδη και του Σοφοκλή, του Τσέχωφ και του Βιριπάγιεφ συναντιούνται στο επίπεδο φιλοσοφίας και πολιτικής θέσης».

Τον ρωτώ τι σημαίνει γι' αυτόν αγάπη. Και γιατί όλα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, μοιάζουν να καταλήγουν σε αυτή. Αντί απάντησης μου παραθέτει ένα απόσπασμα από το έργο που ανεβαίνει αύριο στο OLVIO: «Επιτέλους κατάλαβα πως η αγάπη είναι η επιθυμία να είσαι πραγματικά ζωντανός, πως η αγάπη είναι η ζωή, Μάρτα. Όλη η κοινωνία μας, όλοι εμείς, ο καθένας μας, θέλουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή, όπως κι αν το λέμε, αναζητάμε τη ζωή, άρα την αγάπη, Μάρτα, την αγάπη, Μάρτα.. Όμως στη πραγματικότητα κάνεις δεν ξέρει τίποτα, Μάρτα, επειδή κανένας από μας δεν αγαπά πραγματικά. Δεν ξέρει κανένας μας, ούτε καν φαντάζεται πως αυτός ο σκατοπλανήτης όπου ζούμε, είναι ο πλανήτης της αγάπης, Μάρτα σ’ αγαπώ».