Ο Κωστής Χατζηδάκης, αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και υποψήφιος στο βόρειο τομέα της Β’ Αθηνών στις εκλογές της προσεχούς Κυριακής 7 Ιουλίου, ενσαρκώνει αυτό που είναι για κάποιους το μεγάλο στοίχημα της πιθανότατης πρωθυπουργίας του Κυριάκου Μητσοτάκη: την ουσιαστική (κι από καιρό ζητούμενη) μετατόπιση της συντηρητικής παράταξης προς το κέντρο. Ο ίδιος χαρακτηρίζει, στη συνέντευξη που θα διαβάσετε παρακάτω, τον Κυριάκο Μητσοτάκη «κεντρώο μεταρρυθμιστή» και περίπου έτσι αυτοπροσδιορίζεται περιφραστικά. Αποτελώντας μια από τις πλέον μετριοπαθείς φωνές στη ΝΔ που, «κατά συνείδηση» έχει στηρίξει προοδευτικά νομοσχέδια, είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να απαντήσει αν ένας -ενισχυμένος ως πρωθυπουργός- Κυριάκος Μητσοτάκης είναι διατεθειμένος να αφήσει διαφορετικό κοινωνικοπολιτικό αποτύπωμα σε σχέση π.χ. με τη διακυβέρνηση Σαμαρά.
Είναι ένας πολύ εύστροφος συνομιλητής, από τους ανθρώπους που βοηθάνε και δεν ανακόπτουν τον ρυθμό μιας κουβέντας. Μιλά με σαφή τρόπο, δε σηκώνει τους τόνους και δεν πλατιάζει ακόμα κι όταν απαντά αναμενόμενα διπλωματικά. Τηρώντας τις εσωκομματικές ισορροπίες αλλά κι αφήνοντας ταυτόχρονα το στίγμα του με τις αποστάσεις που διακριτικά παίρνει.
Απάντησε σε όλα, ξεδιπλώνοντας το προσωπικό του playbook με ευγενικό και μετρημένο ύφος, απο το οποίο ξεφεύγει μόνο όταν στην κουβέντα έρχεται η γενέτειρα Κρήτη. Ή ο μόλις 18 μηνών γιος του...
Για σας είναι προδιαγεγραμμένο το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου;
Θεωρείται προδιαγεγραμμένο, δεν είναι. Μέχρι τώρα έχω κάνει πολλές προεκλογικές καμπάνιες που έλεγα, «παιδιά, το παιχνίδι θα γυρίσει, δεν είναι έτσι όπως φαίνεται εκ πρώτης όψεως, θα το παλέψουμε και θα κερδίσουμε». Τώρα, είναι η πρώτη φορά που λέω «μην παίρνετε τις δημοσκοπήσεις που είναι θετικές ως δεδομένες, το αποτέλεσμα κρίνεται στις κάλπες». Πρώτη φορά, οι υποστηρικτές μας είναι πιο ενθουσιασμένοι απ’ ότι είμαστε εμείς.
Έχουν μια ιδιομορφία αυτές οι εκλογές, στην ουσία δεν υπήρξε προεκλογική περίοδος...
Νομίζω ότι έκανε ένα τεράστιο λάθος ο κύριος Τσίπρας. Δεν προκήρυξε τις βουλευτικές εκλογές νωρίτερα ή έστω μαζί με τις ευρωεκλογές. Φαινόταν σε όλους ότι θα έχανε τις ευρωεκλογές και τώρα δεν έχει αφήγημα - κάνει δεύτερες εκλογές μέσα σε ένα μήνα και δεν έχει τι να πει. Ξαναλέει εκείνα που έχουν απορριφθεί πριν λίγο καιρό.
Αν έπρεπε να βγείτε λίγο από τον ρόλο του υποψηφίου και να κάνετε κάποιες δημοσιογραφικού τύπου παρατηρήσεις, ποια είναι τα 3-4 σημεία που εξηγούν το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης και το μομέντουμ που έχει δώσει στις εθνικές εκλογές;
Πρώτον, ότι ο κόσμος έδωσε στον κύριο Τσίπρα μία ευκαιρία το Γενάρη του ’15, δεύτερη ευκαιρία με το δημοψήφισμα και τρίτη ευκαιρία τον Σεπτέμβρη του ΄15. Κάθισε και 4 χρόνια στην κυβέρνηση, ανέφελα κι ανεμπόδιστα, χωρίς κανείς να του βάλει τρικλοποδιά. Και δεν τα κατάφερε καλά.
Δεύτερον, αντί να πάμε μπρος, πήγαμε πίσω. Είχαμε ένα κρεσέντο ψεμάτων - την κυβέρνηση αυτή θα την γράψει σίγουρα η παγκόσμια ιστορία ως παράδειγμα ψευδολογίας. Είναι απίστευτο αυτό και διερωτώμαι πως επέτρεψαν στους εαυτούς τους να το κάνουν.
Και το τρίτο είναι μια φοβερή αλαζονεία, η οποία κλιμακωνόταν καθώς περνούσαν οι μήνες και τα χρόνια. Μέχρι που φτάσαμε στο φαινόμενο Πολάκη και στα κότερα των τελευταίων μηνών.
Υπάρχει κυβέρνηση η οποία δεν λέει ψέματα;
Όχι. Εγω πιστεύω καταρχήν ότι δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος που να μη λέει ψέματα, Είτε επειδή θέλει να αποφύγει ένα κακό, είτε επειδή τέλος πάντων θεωρεί τον εαυτό του αναγκασμένο να το κάνει. Τα ψέματα έχουν μια απαξία, μην τα αθωώνουμε. Πέραν αυτού όμως, όταν βλέπεις μπροστά σου ότι θα κερδίσεις, τι χρειάζεται να τάξεις την μάνα σου και τον πατέρα σου; Ότι θα σκίσεις τα μνημόνια, θα ανεβάσεις τους μισθούς, θα δώσεις 13η σύνταξη, θα εξαφανιστεί η Μέρκελ από προσώπου γης…
Μιλάτε για την περίοδο ’12-’15...
Ναι, αλλά και στη συνέχεια για να μπαλώσουν τα ψέματα, έλεγαν καινούργια. Κι ακόμα συνεχίζουν να το κάνουν. Παρουσιάζουν τη Νέα Δημοκρατία ως τον μπαμπούλα που θα γκρεμίσει τα πάντα.
Αυτό που κάνατε κι εσείς με τον ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή, πριν τις εκλογές του 2015…
Με τη διαφορά ότι η Νέα Δημοκρατία είχε δίκιο. Είχα κάνει ένα σποτ το 2015 που έλεγε «πιστέψτε τον ΣΥΡΙΖΑ, εννοεί αυτά που λέει», θέλοντας να τονίσω τον δογματισμό τους που δοκιμάστηκε στην πράξη και γύρισε όντως τη χώρα πίσω.
Πάντως επειδή, και με τη βούλα πια, έχουμε πάει σε ένα καινούργιο σύστημα δικομματισμού, αυτό που κρατάω εγώ είναι ότι όποιος παρουσιάζει τον άλλο ως μπαμπούλα -που λέτε κι εσείς- χάνει. Αποδεικνύεται ότι όποιος επενδύει στη στρατηγική του φόβου, δεν έχει αποτέλεσμα…
Θα είμαι σαφής. Δεν θεωρώ ότι είναι λάθος να παρουσιάσεις τα τρωτά του αντιπάλου σου και τους φόβους που ενδεχομένως έχεις από τα ψέματά του και τυχόν επικίνδυνη πολιτική που υιοθετεί. Εμένα με έκανε πρωτοσέλιδο η Αυγή επειδή είπα «θέλουμε να γίνουν επενδύσεις, για να ανοίξουν δουλειές και να μπει μεροκάματο στο σπίτι». Έπιασαν αυτή τη φράση και πριν από μερικές μέρες το πρωτοσέλιδό τους έλεγε ότι θέλω να βάλω δήθεν τους ανθρώπους να δουλεύουν μέσα στο σπίτι τους. Το μόνο που δεν έχουν πει είναι ότι θα ξυπνάμε τους ανθρώπους νύχτα για να να κάνουν γερμανικό νούμερο.
Οι άνθρωποι που με χτύπησαν το 2010 δεν φύτρωσαν εκείνη την ημέρα. Γαλουχήθηκαν σε αντιλήψεις που η βία ουσιαστικά επιτρέπεται, είναι χρήσιμη κι ένας τρόπος να βρεις το δίκιο σου. Κάτι που καλλιέργησαν εμμέσως πλην σαφώς αρκετά πολιτικά κόμματα, και σίγουρα πολλά μέσα ενημέρωσης.
Ξέρετε, ο ουδέτερος παρατηρητής αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν κάποιοι που θυμούνται μόνο μέχρι το 2015 και κάποιοι που θυμούνται μονο από το 2015 και μετά. Ο λαϊκισμός, που τον επικαλείστε συχνά, δεν είναι μια καραμέλα που χρησιμοποιείται α λα καρτ;
Είναι ξεκάθαρο ότι τα τελευταία χρόνια όλοι έχουμε κάνει λάθη. Αν δεν κάναμε λάθη εμείς, δε θα ζούσε η χώρα πάνω από τις δυνάμεις της. Αν το ΠΑΣΟΚ δεν έλεγε «λεφτά υπάρχουν» θα μπορούσε να διαχειριστεί διαφορετικά μια κρίση.
Κι αυτό το «λεφτά υπάρχουν» πάντως εκτός συμφραζομένων του το είχαν κόψει του ΓΑΠ, για να είμαστε δίκαιοι...
Εν πάση περιπτώσει, κι εκείνος ήρθε το 2009 με μια υποσχεσιολογία. Και ξεκίνησε να δίνει αυξήσεις, παρ’ ό,τι ο Καραμανλής είχε προειδοποιήσει ότι, παιδιά, δεν πάει καλά το πράγμα.
Ή ήταν ο βασικός υπεύθυνος που δεν πήγαινε καλά το πράγμα...
Σε αυτό θα καταλήξω στο τέλος για να σας απαντήσω συνολικά. Αν ο Τσίπρας δεν έταζε φίδια και ποτάμια το 2015, θα μπορούσε να παραλάβει μια κατάσταση που είχε αρχίσει να καλυτερεύει και να την κάνει ενδεχομένως ακόμα καλύτερη. Κάνοντας τη συνολική αποτίμηση, θα σας έλεγα ότι η Νέα Δημοκρατία έχει μείνει όρθια –ενώ το ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε και ο ΣΥΡΙΖΑ κατρακυλάει- γιατί ο κόσμος, καθώς όλοι δοκιμαστήκαμε, έχει καταλάβει ότι η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα που είχε βάλει εντονότερα το φρένο προς τον γκρεμό σε σχέση με τους άλλους που καμιά φορά πατούσαν και το γκάζι. Φυσικά δεν υπήρξε αλάθητη, αλλά σε μας υπήρχαν πάντα φωνές για κάποιο νοικοκυριό και κάποιες ιδιωτικοποιήσεις. Σε μας υπήρχαν φωνές που έλεγαν ότι η Ελλάδα μόνο στο πλαίσιο της Ευρώπης μπορεί να λειτουργήσει.
Δεν θέλω να παρελθοντολογήσουμε, αλλά με γαργαλάτε να σας θυμίσω ότι σε σας χρεώνεται επίσης κι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της περιόδου Καραμανλή…
Δεν μιλάω με τη λογική του μαύρου και του άσπρου, σας είπα ότι δέχομαι τις όποιες ευθύνες, παρότι εγώ εκείνη την περίοδο ήμουν μαχόμενος υπουργός. Αγωνιζόμουν για τη λύση του προβλήματος της Ολυμπιακής, για την επίλυση του προβλήματος του ΟΣΕ. Έσπάσαν το γραφείο μου δύο φορές, με περικύκλωσαν στο σπίτι μου, η κοινωνία ήταν αλλού.
Η επίθεση που δεχθήκατε τον Δεκέμβρη του 2010 είναι μια από τις πιο βίαιες αποτυπώσεις της περιόδου της κρίσης. Το αντιμετωπίσατε με ψυχραιμία και πολιτική γενναιότητα. Έχουμε αφήσει αυτή την περίοδο πίσω μας;
Οι άνθρωποι που χτύπησαν εμένα ή θα χτυπούσαν οποιονδήποτε βρισκόταν στο πέρασμά τους, δεν φύτρωσαν εκείνη την ημέρα. Γαλουχήθηκαν σε αντιλήψεις που η βία ουσιαστικά επιτρέπεται, είναι χρήσιμη κι ένας τρόπος να βρεις το δίκιο σου. Κάτι που καλλιέργησαν εμμέσως πλην σαφώς αρκετά πολιτικά κόμματα, και σίγουρα πολλά μέσα ενημέρωσης. Τα οποία, ακόμη και μετά από αυτό το περιστατικό (ή άλλα περιστατικά που ακολούθησαν), έλεγαν «καταδικάζουμε, αλλά καταλαβαίνουμε».
Την 7η Ιουλίου, η ΝΔ ως πρώτο κόμμα μπορεί να έχει με το ίδιο ποσοστό από 148 μέχρι 173 έδρες ανάλογα με τη σύνθεση της βουλής. Αν δεν πάρετε την αυτοδυναμία, η ανακοίνωση της συνεργασίας με το ΚΙΝΑΛ, θα σπάσει το ρεκόρ ταχύτητας την ανακοίνωσης σύμπλευσης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το 2015;
Εμείς έχουμε πει ότι αν δεν έχουμε αυτοδυναμία, αυτονόητα, λόγω της σύνθεσης της Βουλής, θα απευθυνθούμε στο ΚΙΝΑΛ και σε κανέναν άλλο. Στο ΚΚΕ και τη Χρυσή Αυγή δεν μπορούμε να απευθυνθούμε, ο ΣΥΡΙΖΑ έτσι κι αλλιώς μας βλέπει και βγάζει σπυράκια, και με τον Βελόπουλο δεν μπορούμε να συνεργαστούμε για λόγους θεσμικής σοβαρότητας κι αυτοπροστασίας. Το ΚΙΝΑΛ όμως, έχει σπεύσει να πει ότι δεν θέλει να συνεργαστεί μαζί μας και θα μας δώσει ψήφο ανοχής. Εμείς ξεκαθαρίζουμε ότι με ψήφο ανοχής, η Ελλάδα δεν κυβερνιέται. Εδώ καμιά φορά δεν μπορεί να κυβερνηθεί με απόλυτη πλειοψηφία, σιγά μην κυβερνηθεί με 148 βουλευτές.
Άρα; Δεκαπεντάυγουστο κάλπη όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης;
Σε αυτή την περίπτωση, αναγκαστικά θα πάμε προς τα εκεί, όχι λόγω παραξενιάς της Νέας Δημοκρατίας, αλλά γιατί υπάρχει ανάγκη να ελειώσει αυτή η δεκαετής περίοδος της κρίσης και να περάσουμε σε μια περίοδο πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας.
Αν πάμε και σε άλλες κάλπες ακόμα πιο βαθιά στο καλοκαίρι, μάλλον θα έχουμε αποχή συντριπτική. Είναι δημοκρατική λύση τώρα αυτή;
Ο καθένας πρέπει να ξέρει ποια είναι τα σενάρια. Όπως τοποθετήθηκε πια το ΚΙΝΑΛ, δύο δυνατότητες υπάρχουν. Ή θα έχουμε σταθερή κυβέρνηση απόλυτης πλειοψηφίας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή διαφορετικά ο τρόπος θα μείνει σε πολιτική περιδίνηση. Εμείς δεν θέλουμε να είμαστε κυβέρνηση που θα ξεκινήσει έχοντας φάει δυο-τρία γκολ από τα αποδυτήρια. Τι κυβέρνηση θα έιναι αυτή που θα εξαρτάται από το πως κοιμούνται και ξυπνάνε τα όργανα του ΚΙΝΑΛ;
Αυτοδυναμία ή ακυβερνησία είναι δηλαδή το δίλημμα που βάζετε;
Η αυτοδυναμία δεν είναι ο αυτοσκοπός, η αυτοδυναμία είναι το μέσο. Κανένας δεν βάζει φρένο στον εαυτό του βεβαίως. Αλλά για να μην θεωρηθεί ότι είναι μια αλαζονική και υπερφίαλη αντίληψη της Νέας Δημοκρατίας, ξεκαθαρίζουμε ότι αυτό που λέμε είναι ότι πρέπει να έχει μια ισχυρή εντολή ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αν την πάρει αυτή την ισχυρή εντολή και γίνει πρωθυπουργός, πόσο διαφορετική θα είναι η διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το 2019-… σε σχέση με την κυβερνητική της θητεία το 2012-2015;
Η διακυβέρνηση 2012-2015 ήταν ηρωική διότι προχωρήσαμε μέσα από τις συμπληγάδες της Τρόικα, της πολύ άσχημης οικονομικής κατάστασης, της έκρηξης των πολιτών λόγω των σκληρών μέτρων που εφαρμόστηκαν. Αλλά ήταν ηρωική διακυβέρνηση διότι κατέληξε σε κάποια αποτελέσματα, ας πούμε από -7% ύφεση σε σχεδόν +1% ανάπτυξη. Κι όλο αυτό το πέτυχε μια τρικομματική κυβέρνηση με φοβερά εσωτερικά προβλήματα συνεννόησης. Μια καινούργια ισχυρή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη σίγουρα δεν θα έχει αυτό το βαρίδι. Δεύτερον, καθώς περνούν τα χρόνια προσπαθούμε να μάθουμε από τα λάθη μας κι από τα λάθη της απέναντι πλευράς. Τρίτον, έχουμε δει πως έχουν προχωρήσει τρεις άλλες μνημονιακές χώρες, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρος. Προσπαθήσαμε λοιπόν να κάνουμε πρώτα -στα ψηφοδέλτια μας, ας πούμε- μια ανανέωση με ποιότητα στη Νέα Δημοκρατία…
Με δημοσιογράφους-τηλεοπτικά πρόσωπα…
Και οι δημοσιογράφοι άνθρωποι είναι.
Το ελπίζω (γέλια)…
Δεν ενοχοποιείται κανένας έλληνας πολίτης και στο τέλος οι Ελληνίδες και οι Έλληνες αποφασίζουν. Διδασκόμαστε από τα λάθη μας, εφαρμόζουμε τις καλές ευρωπαικές πρακτικές. Θα σχηματιστεί μια κυβέρνηση πιστεύω ομοιογενής και μεταρρυθμιστική, η οποία θα προχωρήσει μπροστά στον δρόμο της Ευρώπης και της κοινής λογικής.
Όσο λάθος είναι να λες ότι θα μοιράσεις φτώχεια κι αέρα κοπανιστό αν δεν παράγεις, άλλο τόσο είναι να λες να πάνε να πνιγούν οι ελεύθεροι επιχειρηματίες. Ο καλύτερος τρόπος κοινωνικής προστασίας είναι να πάρει μπρος η μηχανή της οικονομίας.
Θα έχει αυτή η κυβέρνηση ένα διαφορετικό ύφος σε σχέση με το 2012-2015; Να σας θυμίσω εκείνη την περίοδο: σποτ με σλόγκαν «να επανακαταλάβουμε τις πλατείες μας», ενας πρωθυπουργός που έκανε (κι ακόμα κάνει) συνεχώς λόγο για «λαθρομετανάστες» και δήλωνε «δεν θα γκρεμίσουμε ποτέ τον φράχτη στον Έβρο», το βίντεο Μπαλτάκου-Κασιδιάρη, μπορω να φέρω πολλά ακόμα παραδείγματα…
Το ύφος της εκάστοτε κυβέρνησης το καθορίζει πρωτίστως ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας κεντρώος μεταρρυθμιστής πολιτικός. Αλοίμονο, αν έρθουμε αμετανόητοι, κουνώντας το δάχτυλο και χωρίς σχέδιο. Ο κόσμος από μας περιμένει αμέσως αποτελέσματα.
«Κεντρώος μεταρρυθμιστής», έτσι αυτοπροσδιορίζεστε κι εσείς;
Μου είναι ευκολότερο να προσδιορίσω τους άλλους παρά τον εαυτό μου. Εγώ ξέρω ότι από τότε που ήμουν στην ΔΑΠ, την ΟΝΝΕΔ, μετά στη Ευρωβουλή και την κυβέρνηση, υπηρετούσα κάποιες σταθερές αρχές. Προσπάθησα, τουλάχιστον. Ελευθερία, ιδιωτική πρωτοβουλία, αξιοκρατία, Ευρώπη, σοβαρότητα, μετριοπάθεια, αξιοπρέπεια. Έτσι μπορώ να προσδιοριστώ καλύτερα.
Γιατί λοιπόν είναι τόσο δύσκολο να στρίψει προς το κέντρο η ΝΔ;
Τα μεγάλα καράβια δεν στρίβουν με την ταχύτητα που το κάνουν οι μικρές βάρκες. Το πλεοέκτημα και, ταυτόχρονα, το μειονέκτημα της Νέας Δημοκρατίας είναι οι βαθιές τις ρίζες. Από τη μία υπάρχουν στηρίγματα για να βοηθήσουν σε κάθε βήμα, από την άλλη ένα κόμμα τόσων δεκαετίων έχει μάθει με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ο αρχηγός, λοιπόν, πρέπει να κάνει κινήσεις με συγκεκριμένη ταχύτητα. Κινδυνεύει να το χάσει είτε πάει πολύ γρήγορα, είτε πολύ αργά.
Πάντως η ΝΔ, παρά τα συγχαρητήρια την περασμένη εβδομάδα στον Γιάννη Αντετοκούνμπο, ψήφισε ΟΧΙ στο «νόμο περί ιθαγένειας» το 2015. Κι αργότερα, επί των ημερών του Κυριάκου Μητσοτάκη, ψήφισε κατά συνείδηση στο σύμφωνο συμβίωσης (υπέρ μόλις το 1/4 των βουλευτών), ενώ δεν ξέρω πόσο φιλελεύθερη μπορεί να θεωρηθεί η στάση του κόμματος στον προσδιορισμό ταυτότητας φύλου ή πόσο φιλελεύθερα είναι όσα είπε πρόσφατα για τα επιδόματα ο κύριος Κυρανάκης…
Ξαναλέω ότι η ΝΔ, επί Κυριάκου Μητσοτάκη έχει δείξει ένα περισσότερο κεντρώο και φιλελεύθερο πρόσωπο. Κι ότι με μια ισχυρή εντολή στο πρόσωπό του θα εφαρμόσει ακόμα πιο εμφατικά πολιτικές Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε τέτοιο σημείο ώστε να γίνετε εσείς η φωνή της κι όχι ο Άδωνις Γεωργιάδης;
Η ΝΔ είναι ένα πλατύ κόμμα, όλοι χρειάζονται (γελάει). Επαναλαμβάνω, το ύφος κάθε κόμματος καθορίζεται κυρίως από τον αρχηγό του.
Θεωρείτε υπεύθυνη την στάση της Νέας Δημοκρατίας στο Μακεδονικό; Θα εφαρμόσετε τη Συμφωνία των Πρεσπών;
Το έχουμε πει και ξαναπεί: η κυβέρνηση δεν ήθελε κανένα consensus στην περίσταση. Σκοπός της ήταν να χρησιμοποιήσει το θέμα για να ξύσει παλιές πληγές, να διχάσει και, γιατί όχι, να διασπάσει τη ΝΔ ούτως ώστε να μην υπάρχει εναλλακτική λύση για τον τόπο. Η ΝΔ παρέμεινε ενωμένη, δεν μιλήσαμε αγνοώντας τις τοποθετήσεις μας στο παρελθόν, στο Βουκουρέστι κι αλλού (σ.σ. η συνέντευξη έγινε πριν βγουν στη δημισότητα οι επιστολές Καραμανλή για το Μακεδονικό). Πιστεύουμε ότι η συμφωνία θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Είναι, χωρίς αμφιβολία, ετεροβαρής.
Δεν έκλεισε όμως το θέμα;
Όλες οι συμφωνίες κλείνουν θέματα, το θέμα είναι αν το κάνουν με τον σωστό τρόπο. Το ζήτημα της γλώσσας και της υπηκοότητας είναι ήττες της Ελλάδας στη διαπραγμάτευση. Από την στιγμή που συμφωνείς σε σύνθετη ονομασία, γιατί χαρίζεις το σκέτο «μακεδονική»/«Μακεδόνας»;
Άρα θα τις διεκδικήσετε αυτές τις επιμέρους αλλαγές;
Μα αυτήν την ώρα, η συμφωνία έχει κυρωθεί από την Βουλή των Ελλήνων κι έχει διεθνή ισχύ που παράγει ήδη αποτελέσματα: τα Σκόπια με αυτήν την συμφωνία έχουν ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Εμείς αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να κινηθούμε εντός του πλασίου της ΕΕ μιας και υπάρχουν 35 κεφάλαια στην ενταξιακή διαδικασία και να κάνουμε μια προσπάθεια στο εκκρεμές ζήτημα των ελληνικών μακεδονικών προϊόντων. Από κει και πέρα, η ακύρωση συμφωνίας δεν έχει παγκόσμιο προηγούμενο, ενώ αν την ακυρώναμε θα δίναμε πάτημα στον Ερντογάν να αμφισβητήσει την Συνθήκη της Λοζάνης και να έχουμε πρόβλημα σε Αιγαίο και Θράκη.
Επιμένετε πάντως, ακόμα κι εσείς, να λέτε «Σκόπια». Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν αποκαλούν έτσι τη γείτονα χώρα από το 1992 κι έπειτα…
Το ξέρω, το έχω πει κι από το βήμα της Βουλής. Εν πάση περιπτώσει, τοποθετηθήκαμε όπως τοποθετηθήκαμε όλοι, ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του και προχωράμε μπροστά.
Η μεγάλη συνεισφορά του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι μας έφυγε το απωθημένο ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε κατάληψη στις Βρυξέλλες
Τον περασμένο Αυγούστο η χώρα βγήκε από τα μνημόνια. Ας πούμε ότι βγήκε από ένα καθεστώς ασφυκτικής επιτήρησης (γιατί επιτήρηση εξακολουθεί να υπάρχει) κι ας το θεωρήσουμε μια αφετηρία. Ποιο είναι το όραμα της ΝΔ για την δεκαετία που έρχεται;
Να γίνουν και πολλές και καλές νέες δουλειές. Πολυεπίπεδη προσπάθεια χρειάζεται. Ο κόσμος καταλαβαίνει τους φόρους, φτάνει η μείωσή τους; Όχι. Χρειάζεται σταθερό φορολογικό σύστημα; Ναι, αλλά ούτε αυτό φτάνει. Χρειάζεται να απλουστεύσουμε τις αδειοδοτήσεις στο περιβάλλον που συναντιέται η ιδιωτική πρωτοβουλία με το κράτος; Οπωσδήποτε για να μην αποτελεί εμπόδιο. Πρέπει όμως να δούμε επίσης και την επίλυση του ζητήματος των κόκκινων δανείων, γιατί χωρίς ρύθμιση οι τράπεζες είναι σαν βρύσες που δε βγάζουν νερό. Αν κινηθούμε γρήγορα σε αυτούς τους τέσσερις άξονες, η Ελλάδα είναι έτοιμη να εκτιναχθεί.
Με σκοπό τι; Να φτιάξουμε ένα εθνικό παραγωγικό μοντέλο; Να σταματήσουμε το brain drain; Ποιες είναι οι προτεραιότητες που βάζετε;
Αυτό θα το απαντήσει πρωτίστως ο ιδιωτικός τομέας. Όλες οι μελέτες συμπίπτουν στο ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας: ο τουρισμός, η ναυτιλία, αγροδιατροφή, logistics, αυτά που ξέρουμε. Είμαι βέβαιος οτι αν δημιουργηθεί ένα, φιλικό προς την επιχειρηματικότητα, περιβάλλον η χώρα θα πάει μπροστά, θα σταματήσει να χάνει παιδιά που την εγκαταλείπουν και ίσως δημιουργήσει προϋποθέσεις για να επιστρέψουν κι εκείνοι που έφυγαν. Λέω ίσως γιατί, για να είμαστε ειλικρινείς, όλοι ξέρουμε ότι είναι δύσκολο να γυρίσει κάποιος που τα έχει καταφέρει στο εξωτερικό.
Αναρωτιέμαι αν πιστώνετε κάτι καλό στον ΣΥΡΙΖΑ μετά από αυτήν την τετραετία π.χ. ότι ολοκλήρωσε το πρόγραμμα;
Με ψυχραιμία θα σας πω ότι η μεγάλη συνεισφορά του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι μας έφυγε το απωθημένο ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε κατάληψη στις Βρυξέλλες. Έβαζαν φόρους και πανηγύριζαν, απέρριπταν τις διαρθρωτικές αλλαγές ως νεοφιλελεύθερες, στην παιδεία είχαν όραμα τη δεκαετία του ’80, στη μετανάστευση λειτούργησαν περίπου ως ρεσεψιονίστ της Ευρώπης, στη δημόσια τάξη κινήθηκαν με το δόγμα Τόσκα «να κάνετε ότι κοιμάστε». Δοκιμάσαμε πλέον όλες τις πολιτικές εκδοχές, από τη δεξιά ως την αριστερή, και ωριμάσαμε για να ξέρουμε ποια είναι η καλύτερη.
Να σταθούμε στο κομμάτι της ασφάλειας. Μήπως είναι το φετίχ της ΝΔ; Δεν είναι υπερβολή να δηλώνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι όταν εκλεγεί το πρώτο πράγμα που θα κάνει θα είναι να διαλύσει τα Εξάρχεια;
Δεν μπορείς όμως και να ανέχεσαι κι ένα κράτος εν κράτει είτε είναι τα Εξάρχεια είτε το Ζεφύρι. Οι πολίτες έχουν μεγάλο αίσθημα ανασφάλειας, αυτό εισπράττω από την περιοδεία μου. Όταν μιλάω για αυτά τα θέματα χειροκροτούμαι περισσότερο από όταν αναφέρομαι στην οικονομία.
Τέλος, επειδή μόλις χθες (σ.σ. την περασμένη εβδομάδα) παρουσίασε το κοινωνικό πρόγραμμα της ΝΔ ο κύριος Μητσοτάκης στην Ελευσίνα, θα ήθελα να μας εξηγήσετε ποια ειναι τελικά η στάση του κόμματος απέναντι στην επιδοματική πολιτική; Πριν λίγες μέρες η κυρία Κεφαλογιάννη έλεγε ότι «τα επιδόματα της θυμίζουν Λατινική Αμερική κι όχι χώρα δυτική»…
Το περίσσιο χαλάει το ίσιο. Όσο λάθος είναι να λές ότι θα μοιράσεις φτώχεια κι αέρα κοπανιστό αν δεν παράγεις, άλλο τόσο είναι να λες να πάνε να πνιγούν οι ελεύθεροι επιχειρηματίες. Ο καλύτερος τρόπος κοινωνικής προστασίας είναι να πάρει μπρος η μηχανή της οικονομίας.
